Welke rechter is bevoegd indien de oproepkracht nooit heeft gewerkt?

Auteur: Mr. A.C.W.M. van Dijck, advocaat-partner Arbeidsrecht, Kehrens Snoeks Advocaten & Mediators (dijck@kehrens-snoeks.nl) Op 25 februari 2021 gaf het Hof van Justitie EU antwoord op de vraag welke rechter bevoegd is indien een oproepkracht nog nooit heeft gewerkt. Kortgezegd heeft het Hof aangegeven dat het niet hebben gewerkt nog steeds kan betekenen dat er een arbeidsovereenkomst is. De bevoegde rechter kan dan nog steeds dezelfde rechter zijn als in de situatie dat de oproepkracht wel zou hebben gewerkt. In het onderstaande artikel zal dit nader worden besproken. Wat ging vooraf? Een werknemer, woonachtig in Oostenrijk, sluit met een werkgever gevestigd in Duitsland een arbeidsovereenkomst (oproepovereenkomst) als schoonmaker. De werkgever beschikte aan het begin van de arbeidsverhouding over een kantoor in Oostenrijk. De arbeidsovereenkomst is echter niet in dat kantoor ondertekend, maar in een bakkerij in Oostenrijk. Als datum van indiensttreding werd 6 september 2017 overeengekomen en het werk zou in Duitsland worden verricht. De werkgever liet echter vervolgens na de werknemer werk te laten verrichten. Hoewel de werknemer telefonisch bereikbaar bleef en zich beschikbaar hield om te werken, heeft de werknemer feitelijk geen enkele arbeidsprestatie voor de werkgever verricht. Tot en met 15 december 2017 was de werknemer bij de Oostenrijkse sociale zekerheid ingeschreven als werknemer. Vervolgens werd zij door de werkgever ontslagen.Op 27 april 2018 heeft de werknemer de werkgever voor het Landesgericht Salzburg (rechter in eerste aanleg Salzburg, Oostenrijk), de verwijzende rechter, gedaagd teneinde betaling te verkrijgen van achterstallig loon. De werknemer kon hiervoor drie loonbriefjes overleggen voor de maanden september tot en met november 2017, waarop de naam van de werkgever stond vermeld. De centrale vraag die zich dan voordoet is of de Oostenrijkse rechter in dit geval bevoegd is kennis te nemen van het rechtsgeschil, ook al heeft er nooit een arbeidsverrichting plaatsgevonden. Oordeel Hof van Justitie EU Het Hof gaat de centrale vraag behandelen aan de hand van 2 deelvragen. 1. Is het feitelijk verrichten van de arbeid g&eacute;&eacute;n voorwaarde voor het hebben van een arbeidsovereenkomst? Het Hof komt tot de conclusie dat dit niet het geval is. Het Hof verwijst hiervoor naar rechtspraak waaruit blijkt dat het begrip &lsquo;verbintenis uit arbeidsovereenkomst&rsquo; een band van ondergeschiktheid tussen de werknemer en zijn werkgever is. Het hoofdkenmerk van de arbeidsverhouding is dat iemand verplicht is om gedurende een bepaalde tijd voor een ander onder diens gezag prestaties te verrichten en als tegenprestatie recht heeft op een vergoeding. In een dergelijk geval zijn de partijen gebonden door een &lsquo;arbeidsovereenkomst&rsquo; in de zin van artikel 20 Verordening (EU) nr. 1215/2012 (hierna: &ldquo;de Verordening&rdquo;), ongeacht of de arbeid waarop deze overeenkomst betrekking heeft, al dan niet is uitgevoerd. Naar de mening van het Hof valt de betrokken overeenkomst met de schoonmaakster hier onder een geschil over de arbeidsovereenkomst. Daarmee zou dit geschil ook vallen onder de Verordening, ook al is de arbeidsovereenkomst niet uitgevoerd. 2. Hoe moet bij het niet hebben gewerkt worden geoordeeld &ldquo;van of van waaruit de arbeid wordt verricht&rdquo;? Het Hof zegt hierover dat bezien moet worden of de vordering van de werknemer valt onder de Verordening (artikel 21 lid 1 sub j). Het Hof oordeelt dat nu de arbeidsovereenkomst niet is uitgevoerd, de bedoeling die partijen hebben gehad met betrekking tot de plaats van uitvoering, in beginsel het enige element is op basis waarvan een gebruikelijke plaats van arbeid kan worden vastgesteld. Met deze uitleg kan immers het best een hoge mate van voorspelbaarheid van de bevoegdheidsregels worden verzekerd. Dit gezien in de meeste gevallen de door de partijen in de arbeidsovereenkomst beoogde plaats van arbeid gemakkelijk te bepalen is. Bijgevolg is hiervan volgens het Hof dat een vordering betreffende een arbeidsovereenkomst kan worden ingesteld bij een gerecht van de lidstaat waar de werknemer volgens de arbeidsovereenkomst het belangrijkste deel van zijn verplichtingen jegens zijn werkgever moest vervullen. Het Hof vindt dat in deze kwestie de plaats waar de werknemer volgens de betrokken overeenkomst het belangrijkste deel van zijn verplichtingen jegens zijn werkgever moest vervullen, gelegen zou zijn in Duitsland. Hieraan wordt door het Hof toegevoegd dat een persoon die woonplaats heeft op het grondgebied van een lidstaat &lsquo;ten aanzien van een geschil betreffende de exploitatie van een filiaal, van een agentschap of enige andere vestiging&rsquo; in een andere lidstaat kan worden opgeroepen &lsquo;voor het gerecht van de plaats waar het filiaal, het agentschap of de andere vestiging gelegen is&rsquo;. Het is dan volgens het Hof aan de verwijzende rechter om te beoordelen of deze bepaling ook toepassing kan vinden op de onderhavige zaak. Het Hof merkt hierover nog nadrukkelijk op dat de begrippen &lsquo;filiaal&rsquo;, &lsquo;agentschap&rsquo; en &lsquo;andere vestiging&rsquo;, als bedoeld in de Verordening autonoom moeten worden uitgelegd. Volgens het Hof vereisen zij dat er een centrum van werkzaamheid bestaat dat zich naar buiten toe duurzaam manifesteert als het verlengstuk van een moederbedrijf. Dat centrum moet beschikken over een eigen directie en materi&euml;le uitrusting, zodat het zaken kan doen met derden zonder dat die zich rechtstreeks tot het moederbedrijf hoeven te wenden (Ryanair zaak). Dit is wel alleen van toepassing indien het geschil betrekking heeft op hetzij handelingen die verband houden met de exploitatie van die entiteiten, hetzij verbintenissen die deze zijn aangegaan namens het moederbedrijf, wanneer die moeten worden uitgevoerd in de staat waar de entiteiten gelegen zijn. Het Hof geeft tenslotte hier nog over aan dat eventuele nationale gunstigere bepalingen geen bevoegdheid kunnen geven. Die principi&euml;le uitsluiting van de nationale bevoegdheidsregels geldt volgens het Hof ook wanneer het gaat om de bepalingen van afdeling 5 van hoofdstuk II van de Verordening. Conclusie Het Hof van Justitie EU is helder geweest in deze uitspraak. In het geval een werknemer feitelijk nog niet is gestart met zijn werk kan er nog steeds een arbeidsovereenkomst zijn. Volgens de Verordening is het feitelijk verrichten van de arbeid geen voorwaarde voor het hebben van een arbeidsovereenkomst. Indien het gaat om een arbeidsovereenkomst kan een vordering waarbij een werknemer nog geen arbeid heeft verricht worden ingesteld bij een gerecht van de lidstaat waar de werknemer volgens de arbeidsovereenkomst het belangrijkste deel van zijn verplichtingen moest vervullen. Bron Hof van Justitie EU 25 februari 2021, ECLI:EU:C:2021:134

Menu

Welke rechter is bevoegd indien de oproepkracht nooit heeft gewerkt?

Nieuws