Let op met studiekostenbedingen van grensarbeiders

Auteur: mr. A.C.W.M. van Dijck, werkzaam als advocaat-partner Arbeidsrecht, Kehrens Snoeks Advocaten & Mediators (dijck@kehrens-snoeks.nl) Een studie voor een werknemer brengt kosten met zich mee voor een werkgever. Een werkgever wenst daarom graag de kosten van een studie te kunnen verhalen op een werknemer indien een werknemer vertrekt, of kort na afronding van een studie vertrekt. Veel Nederlandse werkgevers hebben daarom studiekostenbedingen gesloten met werknemers. Ook met grensarbeiders uit Duitsland en Belgi&euml;. Met ingang van 1 augustus 2022 is dit moeilijker geworden. Hoe kan een werkgever bepalen of er nog een studiekostenbeding mag worden gesloten met een grensarbeider? Onderstaand zal dit behandeld worden. Nieuwe Richtlijn en wetgeving Met ingang van 1 augustus 2022 heeft een werkgever te maken met de gevolgen van de Europese Richtlijn: 'Transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden'. De Europese Richtlijn speelt onder meer in op de trend dat er steeds meer werknemers zijn die meerdere werkgevers tegelijk hebben. Het doel van de Richtlijn is (met name die) werknemers duidelijkere en beter voorspelbare arbeidsvoorwaarden te bieden. De uitwerking hiervan is helaas niet glashelder. Dit geldt ook voor studiekostenbedingen. Wat is een studiekostenbeding? Een studiekostenbeding is een beding dat afspraken bevat over de terugbetaling van scholingskosten die de werkgever heeft betaald ten behoeve van een werknemer. Op basis van zo&rsquo;n beding is de werknemer gehouden een bepaalde tijd in dienst te blijven. Doet de werknemer dat niet, dan is de werknemer verplicht de kosten geheel of gedeeltelijk terug te betalen aan de werkgever. Een studiekostenbeding kan zijn opgenomen in de arbeidsovereenkomst of in een aparte studieovereenkomst. Situatie v&oacute;&oacute;r 1 augustus 2022 Op basis van de regelgeving v&oacute;&oacute;r 1 augustus 2022 kon er in elke situatie een studiekostenbeding overeengekomen worden. Wel moest het studiekostenbeding voldoen aan de geformuleerde voorwaarden van de Hoge Raad. Zo moest de terugbetalingsverplichting verminderen naar evenredigheid met het voortduren van de arbeidsovereenkomst en werd van de werkgever verlangd dat de terugbetalingsregeling duidelijk uiteen was gezet en redelijk was. Situatie na 1 augustus 2022 Na 1 augustus 2022 kan een werkgever met een werknemer nog steeds met inachtneming van de geformuleerde voorwaarden van de Hoge Raad een studiekostenbeding sluiten. Een werkgever kan echter niet meer voor alle scholing een studiekostenbeding sluiten met een werknemer. Met ingang van 1 augustus 2022 moet een werkgever namelijk de scholing, die een werkgever op grond van de wet of de cao verplicht is te verstrekken, kosteloos aanbieden. Logischerwijs mag ten aanzien van scholing, die kosteloos moet worden aangeboden, g&eacute;&eacute;n studiekostenbeding worden gesloten. Indien een werkgever voor deze scholing toch een studiekostenbeding sluit, dan is dat beding niet geldig. Om wat voor scholing gaat het? Het gaat om scholing die verplicht moet worden aangeboden door de werkgever op grond van de wet of cao. Daaronder valt de scholing die noodzakelijk is voor de uitoefening van de functie van de werknemer of om scholing die nodig is voor het voortzetten van de arbeidsovereenkomst. Volgens de Minister SZW (Memorie van Antwoord van 8 juni 2022) zou bijvoorbeeld moeten worden gedacht aan een opleiding Engels, wanneer de werkgever van mening is dat deze opleiding voor het uitvoeren van de functie noodzakelijk is. Ook moet hierbij gedacht worden aan scholing in het kader van een verbetertraject of aan scholing die nodig is om te kunnen omgaan met een nieuw computersysteem bij de werkgever. Uitzonderingen Uitgezonderd zijn beroepsopleidingen en de scholing die noodzakelijk is voor het verkrijgen van een diploma of certificaat waarover de werknemer al bij start van de dienstbetrekking moet beschikken om een bepaalde functie wettelijk uit te kunnen voeren. Hiervoor dient een werkgever te checken of het beroep van de werknemer valt onder de zogenaamde &ldquo;gereglementeerde beroepen&rdquo; van de Beroepskwalificatierichtlijn (Richtlijn 2005/36/EG en de bijlage bij de Regeling vaststelling lijst gereglementeerde beroepen). Dit is een lijst van gereglementeerde beroepen, waarin uiteenlopende beroepen staan, zoals: matroos (binnenvaart), vuurwerkdeskundige, duiker, be&euml;digde tolk, fysiotherapeut of ziekenhuisapotheker. Indien het beroep op de lijst staat van gereglementeerde beroepen is een studiekostenbeding nog steeds mogelijk. Bestaande studiekostenbedingen blijven dan ook geldig, tenzij de opleiding toch in een cao verplicht wordt gesteld, voor de uitoefening van dat beroep. Dan is een studiekostenbeding alsnog niet meer toegestaan. Belangrijk is dus om goed in de wet of in de cao te blijven kijken. Wat wordt verstaan onder scholingskosten? Scholingskosten betreffen alle kosten gemoeid met het volgen van de scholing. Denk daarbij bijvoorbeeld aan reiskosten, boeken en ander studiemateriaal en examengeld. Scholing moet bovendien zoveel als mogelijk onder werktijd plaatsvinden. De tijd gemoeid met de scholing wordt aangemerkt als werktijd. Bestaande bedingen per 1 augustus 2022 niet meer geldig De regelgeving over scholing en studiekostenbedingen heeft directe werking. Dat betekent dat wanneer er een studiekostenbeding is afgesproken ten behoeve van scholing die de werkgever op grond van de wet of cao verplicht is kosteloos aan te bieden aan de werknemer, dat studiekostenbeding per 1 augustus 2022 niet meer geldig is. Stappenplan Hoe moet een werkgever bepalen of er nog een studiekostenbeding mag worden gesloten? Bepaal als werkgever eerst of er op grond van de wet of een cao, een verplichting bestaat om de betreffende scholing aan de werknemer aan te bieden, om het werk waarvoor hij is aangenomen uit te voeren. Als het antwoord &ldquo;nee&rdquo; is, dan is een studiekostenbeding nog steeds mogelijk. Lopende studiekostenbedingen blijven geldig. Als het antwoord &ldquo;ja&rdquo; is, dan moet de vraag onder nummer 2 beantwoord worden. Staat het beroep van de werknemer op de lijst &ldquo;gereglementeerde beroepen&rdquo; van de Beroepskwalificatierichtlijn? Als het antwoord &ldquo;ja&rdquo; is, dan is een studiekostenbeding nog steeds mogelijk. Bestaande studiekostenbedingen blijven geldig. Tenzij de opleiding toch in een cao verplicht wordt gesteld, voor de uitoefening van dat beroep. Dan is een studiekostenbeding alsnog niet meer toegestaan. Is het antwoord &ldquo;nee&rdquo;, dan is een studiekostenbeding niet meer mogelijk. Lopende studiekostenbedingen zijn per 1 augustus 2022 ongeldig. Conclusie Voor werkgevers is het van belang om kritisch te bekijken aan de hand van de wet of de cao of er nog een studiekostenbeding kan worden overeengekomen. Ook voor werkgevers met grensarbeiders in dienst. Helaas blijkt de nieuwe regelgeving voor de praktijk ook nog eens lastig te zijn. Niet altijd is duidelijk wat noodzakelijk is voor de uitoefening van een functie van de werknemer of voor het voortzetten van de arbeidsovereenkomst. Voor nu is het verstandig om als werkgever met grensarbeiders of andere werknemers, zoveel als mogelijk de studieovereenkomsten te inventariseren. Inventariseer als werkgever of er op basis van de arbeidsovereenkomst, wet of de cao een verplichting bestaat om specifieke scholingskosten te betalen en/of in een voorkomend geval de scholing, die wordt aangeboden, noodzakelijk is voor het (blijven) uitoefenen van de functie van de werknemer.

Menu

Let op met studiekostenbedingen van grensarbeiders

Nieuws