België: wat brengt 2019 voor (mobiele) werknemers en zelfstandigen?

Auteur: Sofie Matthys, werkzaam bij Mazars Accounting, Legal, Tax & Outsourcing Services (Mazars ALTOS) (sofie.matthys@mazars.be) Het nieuwe jaar brengt weer een aantal nieuwigheden in het sociale en/of fiscale landschap voor werknemers of zelfstandigen. Nog niet alle &ldquo;nieuwe&rdquo; wetten zijn reeds van kracht, maar zullen op korte termijn mogelijk worden goedgekeurd, tenzij de huidige Belgische regering van lopende zaken toch niet alles gefinaliseerd krijgt v&oacute;&oacute;r de verkiezingen van 26 mei 2019. Hierna vindt u de belangrijkste wijzigingen voor werkgevers, werknemers en zelfstandigen terug. Single permit Wettelijke basis De Europese richtlijn 2011/98/EU van 13 december 2011 heeft de Europese lidstaten verplicht om &eacute;&eacute;n enkele aanvraagprocedure in te voeren, waardoor niet-Europeanen een gecombineerde vergunning kunnen verkrijgen om te verblijven en te werken in een Europese lidstaat. Belgi&euml; heeft lange tijd achterop gehinkt voor de omzetting ervan in de Belgische nationale wetgeving, maar de wet van 9 mei 2018 voert een gecombineerde arbeids- en verblijfsvergunning in. De vergunning wordt kortweg de &ldquo;single permit&rdquo; genoemd, die met ingang van 1 januari 2019 in bepaalde gevallen aangevraagd dient te worden. Tewerkstelling van meer dan 90 dagen De gecombineerde vergunning dient aangevraagd te worden indien het verblijf en de tewerkstelling een beoogde periode hebben van meer dan 90 dagen. Indien deze periode korter is dan 90 dagen, moet er nog steeds een afzonderlijke arbeidskaart en -vergunning worden aangevraagd. De oude regels blijven ook gelden voor stagiairs, tewerkstelling in het kader van een Europese Blauwe Kaart en grensarbeiders voor een periode tot twaalf maanden. Procedure Het dossier dient in het bevoegde gewest te worden ingediend. De gewestelijke instanties zullen vervolgens nagaan of de aanvraag ontvankelijk is. Als het dossier volledig is, zal het naar het federale Ministerie van Binnenlandse Zaken verstuurd worden voor goedkeuring van het verblijf. Op hetzelfde moment zal de gewestelijke instantie vervolgens de documenten en criteria controleren om een arbeidsvergunning toe te kennen en zal het Ministerie van Binnenlandse Zaken een screening van de betrokkene verrichten voor veiligheidsdoeleinden. Binnen 4 maanden na de beslissing tot ontvankelijkheid van het dossier, zullen de respectieve diensten een definitieve beslissing moeten nemen (doen ze dit niet binnen de vier maanden na de beslissing tot ontvankelijkheid, dan wordt de gecombineerde vergunning geacht toegekend te zijn). Vereenvoudiging? Het doel is de procedure voor de toelating van buitenlandse werknemers te vereenvoudigen, te vergemakkelijken en te harmoniseren. Toch wordt nu al gevreesd dat de hele procedure voor het aanvragen van een single permit langer zal duren en gedurende deze periode mag de buitenlandse werknemer niet werken in Belgi&euml;. Onder de oude procedure kon deze buitenlandse werknemer wel al werken zodra de arbeidskaart werd afgeleverd, vaak mogelijk binnen een termijn van 1 maand na aanvraag en dit is nu ondenkbaar. Meer informatie: https://www.werk.be Het vrij aanvullend pensioen voor werknemers (VAPW) Wettelijke basis Eind 2018 werd het &ldquo;vrij aanvullend pensioen voor werknemers&rdquo; ingevoerd door de wet van 6 december 2018 (B.S. 27 december 2018). Ter info: reeds vele jaren bestaat er al het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ). Deze wet biedt de mogelijkheid aan alle werknemers om autonoom een pensioen in de tweede pijler op te bouwen. Niettegenstaande het op initiatief en autonoom door de werknemer gebeurt, hetgeen normaal kenmerkend is voor een pensioenopbouw in de derde pijler. V&oacute;&oacute;r de invoering van de wet betreffende het VAPW, kon de werknemer enkel een aanvullend pensioen opbouwen indien de werkgever of de sector zich ertoe verbond om een aanvullend pensioen op te bouwen voor diens werknemers. De enige uitzondering die hierop bestond, was de individuele voortzetting zoals voorzien de Wet aanvullende pensioenen van 2003. Initiatief van de werknemer De werknemer kiest zelf het aanvullend pensioenproduct en de pensioeninstelling waarbij hij/zij zich zal aansluiten. Het is ook de werknemer die de bijdragen betaalt, door middel van inhoudingen op zijn nettoloon. De werkgever heeft louter een administratieve rol. Hij houdt de pensioenbijdrage op het loon in en stort de bijdrage vervolgens door aan de pensioeninstelling. Voorwaarden De bijdragen van de werknemer in het kader van het VAPW zijn geplafonneerd op jaarbasis. De maximumbijdrage is gelijk aan 3% van zijn referentiebezoldiging, met een minimum van &euro; 980 (ge&iuml;ndexeerd voor 2019, &euro; 1.600) per jaar. Voorbeeld: Bruto jaarsalaris 2017: &euro; 60.000 x 3% = &euro; 1.800 => premie: &euro; 1.800 &euro; 45.000 x 3% = &euro; 1.350 => premie is minimaal: &euro; 1.600 Dit minimumbedrag wordt niet geprorateerd voor parttimers. De referentiebezoldiging is het brutoloon, onderworpen aan sociale bijdragen, verkregen door de werknemer in het tweede jaar voorafgaand aan het jaar van de storting van de pensioenbijdrage. Fiscaliteit bij de opbouw De bijdragen zullen onderworpen zijn aan een premietaks van 4,4%. De premies genieten ook van een belastingvermindering van 30%. Fiscaliteit van het pensioenkapitaal bij uitkering Het kapitaal &ndash; hetgeen in principe ten vroegste uitgekeerd kan worden wanneer de werknemer effectief met pensioen gaat - zal onderworpen zijn aan de sociale zekerheidsbijdragen (RIZIV: 3.55% en solidariteitsbijdragen: 0 &ndash; 2%) en een afzonderlijk tarief van 10% te verhogen met gemeentelijke opcentiemen. Fiscaal gunstig? Op fiscaal vlak is het nog steeds voordeliger om &ndash; bij gebrek aan pensioenopbouw bij de werkgever in de 2e pijler &ndash; aan pensioenopbouw te doen binnen de derde pensioenpijler, zoals bv. pensioensparen. Inwerkingtreding Aangezien de wet de inwerkingtreding voorziet vanaf de 3e maand volgend op de publicatie in het Belgisch Staatsblad, zal een werknemer pas vanaf 27 maart 2019 gebruik kunnen maken van het VAPW. Fiscale fiches bij het verstrekken van voordelen door een buitenlandse groepsvennootschap & verplichting inhouding bedrijfsvoorheffing Nogal vaak ontlopen gratis of tegen verminderde prijs toegekende aandelen gerelateerde bezoldigingen (aandelenopties, RSU, ...), ontvangen door Belgische werknemers, een taxatie in Belgi&euml;. De Belgische fiscus wil echter meer zicht krijgen op deze toekenningen. Wanneer dergelijke toekenningen toegekend worden door een buitenlandse derde onderneming (niet de werkgever, maar vaak de moedervennootschap van de Belgische werkgever), moest er op basis van huidige regelgeving geen bedrijfsvoorheffing worden ingehouden, noch is er dikwijls geen verplichting tot de opmaak van individuele fiches (281). Om de fiscale transparantie groter te maken, zullen voortaan fiscale fiches moeten worden opgemaakt indien buitenlandse groepsvennootschappen bezoldigingen of voordelen van alle aard verstrekken aan werknemers van een Belgische vennootschap, ook zal bedrijfsvoorheffing moeten worden ingehouden. De verplichting ligt bij de Belgische vennootschap (werkgever). Het wetsontwerp dient nog goedgekeurd te worden door het parlement en de wet dient nog gepubliceerd te worden in het Belgisch staatsblad. Voorlopig wordt verwacht dat er bedrijfsvoorheffing zal moeten worden ingehouden vanaf 1 maart 2019 en zullen er fiches moeten worden opgemaakt vanaf inkomsten 2019. De toekenningen in 2018 ontlopen dus waarschijnlijk de fiche verplichting. Mobiliteitsbudget en mobiliteitsvergoeding Eind vorig jaar werd een wetsontwerp ingediend (Kamer DOC 54 3381/001) betreffende de invoering van een mobiliteitsbudget als alternatief/aanvulling voor de bedrijfswagen. Verschil tussen mobiliteitsbudget en -vergoeding Bij een mobiliteitsvergoeding (of &ldquo;cash voor car&rdquo;) ruilt een werknemer de wagen in voor cash, terwijl een werknemer bij een mobiliteitsbudget nog steeds kan kiezen voor milieuvriendelijke wagen en/of andere alternatieve en duurzame vervoersmiddelen en/of een cashvergoeding. De mobiliteitsvergoeding bestaat sinds maart 2018. Mogelijks zou vanaf 1 maart 2019 het mobiliteitsbudget ook een feit zijn. De toekenningsvoorwaarden zijn in beide systemen ongeveer gelijk. 3 pijlers Bij een mobiliteitsbudget wordt uitgegaan van de jaarlijkse bruto-kost van de bedrijfswagen, maar is gesteund op 3 pijlers. Pijler 1: milieuvriendelijke wagen De wagen is ofwel een elektrische wagen of een wagen met een CO2-uitstoot van 95 g (bedrag kan nog wijzigen). Deze wagen ondergaat de gewone fiscale en sociale behandeling van een bedrijfswagen. Het resterende budget kan vervolgens besteed worden in pijler 2 en/of pijler 3. Pijler 2: alternatieve vervoersmiddelen Dit is de verzamelnaam voor alternatieve en duurzame vervoersmiddelen. Het betreft onder meer: Zachte mobiliteit: een gewone fiets, een plooifiets, bakfiets, koersfiets, mountainbike,&hellip; Openbaar vervoer: abonnementen en afzonderlijke tickets Georganiseerd gemeenschappelijk vervoer Huisvestingskosten (huur, interesten, binnen een straal van 5 km nabij de normale plaats van tewerkstelling) Dit dient uiteraard nog verder uitgewerkt te worden in de definitieve wet. Dit deel is volledig onbelast bij de werknemer en volledig aftrekbaar bij de werkgever en geniet de voorkeur boven pijler 3. Pijler 3: saldo Dit betreft het saldo dat in contanten wordt uitbetaald en wordt onderworpen aan een specifieke sociale bijdrage van 38,07% (deel werkgever: 25% en deel werknemer: 13,07%). Het is te verwachten dat dit wetsontwerp op korte termijn zal worden goedgekeurd. Bedrijfswagenattest Het bedrijfswagenattest werd ingevoerd door het koninklijk besluit van 16 december 2018 en trad in werking vanaf 6 januari 2019. Dit attest wordt bezorgd door de voormalige werkgever en bevat de noodzakelijke inlichtingen voor een correcte waardebepaling van de mobiliteitsvergoeding bij de nieuwe werkgever. Zoals voorheen vermeld, kunnen werknemers hun bedrijfswagen inruilen voor een financi&euml;le vergoeding, mits aan enkel voorwaarden voldaan is. Zo moet de werknemer de bedrijfswagen voor een bepaalde periode ter beschikking hebben gehad en moet de werkgever akkoord gaan met de aanvraag. Indien de werkgever zijn mobiliteitsvergoeding wil behouden of bekomen bij een nieuwe werkgever, moet hij sinds januari 2019 een bedrijfswagenattest voorleggen. Dit attest wordt opgesteld door de voormalige werkgever en bevat noodzakelijke informatie zoals de cataloguswaarde en de periode van terbeschikkingstelling van de bedrijfswagen. Laatste fase van de taxshift De laatste fase van de taxshift treedt, zoals gepland, in werking op 1 januari 2019 (aanslagjaar 2020). De belastingdruk voor iedereen zal verder dalen dankzij een hogere belastingvrije som en een verdere uitbreiding van de inkomensschijf die aan 40% wordt belast. Daardoor vermindert het bedrag dat in de hoogste schijf belast wordt. Voordeel van alle aard van de woning: niet-discriminerende berekening Het koninklijk besluit van 7 december 2018 maakt een einde aan de discriminatie tussen het belastbaar voordeel van alle aard uit de terbeschikkingstelling van een woning door een rechtspersoon en door een natuurlijk persoon. Vanaf 1 januari 2019 wordt het voordeel van alle aard van de woning voor elk geval gelijkgesteld aan het ge&iuml;ndexeerd kadastraal inkomen x 100/60 x 2, ongeacht of het voordeel wordt verstrekt door een rechtspersoon, dan wel een natuurlijk persoon inkomen en ongeacht de hoogte van het kadastraal inkomen. Vrijstelling van sociale bijdragen voor zelfstandigen De wet van 2 december 2018 wijzigt de regeling van de vrijstelling van sociale bijdragen voor zelfstandigen. Tijdelijke financi&euml;le of economische moeilijkheden De zelfstandige moet niet langer een &lsquo;behoefte of toestand die staat van behoefte benadert&rsquo; bewijzen om de vrijstelling te kunnen verkrijgen, maar wel &lsquo;tijdelijke financi&euml;le of economische moeilijkheden&rsquo;. Voor wie? De vrijstelling kan enkel aangevraagd worden voor zelfstandigen in hoofdberoep, meewerkende echtgenoten en gepensioneerde zelfstandigen, maar de vrijstelling kan niet aangevraagd worden door zelfstandigen in bijberoep. Verzoek Het verzoek tot vrijstelling moet worden ingediend via de portaalsite van de FOD Sociale Zekerheid. Een beroepscommissie bij het Rijkinstituut voor de Sociale Verzekeringen van de Zelfstandigen (RSVZ) zal de aanvraag in behandeling nemen en een voorstel van beslissing meedelen. De behandelingstermijn wordt ingekort van zes maanden naar &eacute;&eacute;n maand indien het een standaardsituatie betreft die automatisch leidt tot de toekenning of weigering van de vrijstelling. Tegen het voorstel van beslissing kan de zelfstandige beroep aantekenen. Hiertoe kan de zelfstandige gedurende 12 werkdagen na het voorstel van beslissing een verzoek indienen. Gevolgen? Zelfstandigen aan wie de vrijstelling wordt toegekend, zijn sinds 1 januari 2019 niet meer hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de sociale bijdragen, verschuldigd door de helper (vennoten of mandatarissen). Zelfstandige behoudt vrijwel alle rechten meer bepaald recht op kinderbijslag, ziekte-uitkeringen en terugbetaling van gezondheidszorgen. Er wordt geen pensioen opgebouwd. De zelfstandige kan wel binnen de verjaringstermijn van 5 jaar de vrijgestelde bijdragen plus de bijhorende verhogingen betalen om alsnog het pensioen aan te vullen. Flexibilisering thematische verloven Twee wetten van 2 september 2018 zullen de regels wijzigen betreffende thematische verloven, maar omdat er nog geen uitvoeringsbesluiten zijn, zijn de wetten nog niet in werking getreden. Soorten? Momenteel moeten thematische verloven worden opgenomen volgens een vast stramien, op vaste dagen in de week. Zodra de wetten in werking treden, zal het opnemen van thematische verloven een stuk flexibeler zijn en zal de werknemer meer kunnen inspelen op zijn persoonlijke noden en zal de werkgever arbeid flexibel kunnen inzetten. De werknemer zal ervoor kunnen kiezen het thematisch verlof over een bepaalde periode te spreiden, mits akkoord van de werkgever. Volgens de huidige regels kan een werknemer zijn ouderschapsverlof voltijds, halftijds of &eacute;&eacute;n dag per week opnemen. Een vierde mogelijkheid wordt een vermindering van de prestaties met 1/10. Ook hierbij zal een akkoord van de werkgever nodig zijn. Ten slotte kan sinds 6 oktober 2018 wel al palliatief verlof opgenomen worden met 1/2 of 1/5 vermindering van de prestaties, verspreid over een bepaalde periode, mits akkoord van de werkgever. Dubbelbelastingverdragen De protocollen ter wijziging van de dubbelbelastingverdragen tussen Belgi&euml; en Polen, Turkije, en Noorwegen die in 2018 in werking traden, hebben toepassing op inkomsten vanaf 1 januari 2019. Verder trad op 19 januari 2019 een nieuw dubbelbelastingverdrag in werking tussen Belgi&euml; en Japan. Het verdrag zal toepassing hebben op inkomsten vanaf 1 januari 2020.

Menu

België: wat brengt 2019 voor (mobiele) werknemers en zelfstandigen?

Nieuws