Beëindiging overgangsbeleid Verordening 883/04 per 1 mei 2020

Auteur: Nick Tax, voorlichter Bureau Belgische Zaken (bbz@svb.nl) Per 1 mei 2010 werd Verordening 883/04 ingevoerd. In die Verordening werden wijzigingen aangebracht in de aanwijsregels voor de bepaling van de toepasselijke wetgeving. De verandering zit in de aanwijzing van de toepasselijke wetgeving onder meer in het werken in meerdere landen voor &eacute;&eacute;n werkgever. Er is hierbij een overgangsbeleid bepaald van 10 jaar, waardoor grensarbeiders zich konden voorbereiden op de omslag van toepasselijke sociale verzekeringswetgeving. Per 1 mei 2020 is dit overgangsbeleid voor werknemers die in twee landen werken voor &eacute;&eacute;n werkgever dus ge&euml;indigd. Artikel 14 lid 2 sub b onder i van Verordening 1408/71 zegt hierover: &ldquo;2. Op degene die op het grondgebied van twee of meer Lid-Staten werkzaamheden in loondienst pleegt uit te oefenen, wordt de toepasselijke wetgeving als volgt vastgesteld: b) op andere personen dan die bedoeld onder a) is van toepassing: i) de wetgeving van de Lid-Staat op het grondgebied waarvan zijn wonen, indien zij een deel van hun werkzaamheden op dit grondgebied uitoefenen of indien zij verbonden zijn aan meer dan &eacute;&eacute;n onderneming of meer dan &eacute;&eacute;n werkgever die hun zetel of domicilie op het grondgebied van verschillende Lid-Staten hebben; Artikel 13 lid 1 van Verordening 883/2004 brengt het begrip substantieel werken naar voren: Op degene die in twee of meer lidstaten werkzaamheden in loondienst pleegt te verrichten, is van toepassing: a) de wetgeving van de lidstaat waar hij woont, indien hij aldaar een substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht, of b) indien hij niet een substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht in de lidstaat waar hij woont: i) de wetgeving van de lidstaat waar de zetel of het domicilie van de onderneming of de werkgever zich bevindt, indien hij in dienst is van &eacute;&eacute;n onderneming of werkgever&rdquo;. Onder Verordening 1408/71 was het werken in het woonland al voldoende om daar sociaal verzekerd te zijn. Onder Verordening 883/04 moest men substantieel in het woonland werken om daar sociaal verzekerd te zijn. Maar wat is substantieel? &ldquo;Een substantieel gedeelte van de werkzaamheden in een lidstaat verrichten&rdquo; betekent dat een kwantitatief substantieel deel van alle werkzaamheden daar wordt verricht. Het is daarbij niet nodig dat het om het grootste deel van deze werkzaamheden gaat. De arbeidstijd en/of de beloning kan als indicatie worden gebruikt bij de beoordeling. Hierbij geldt dat als het aandeel minder dan 25% van de contractueel overeengekomen arbeidstijd bedraagt, dit een indicatie is dat geen substantieel gedeelte van de werkzaamheden in de betrokken lidstaat wordt verricht. Dan is de wetgeving van de vestigingsplaats van de werkgever van toepassing. Door die veranderde aanwijsregels kon het gebeuren dat iemand van de een op de andere dag aan een andere wetgeving werd onderworpen. Dit is niet wenselijk, en er werd een overgangsbeleid geformuleerd in artikel 87 lid 8 van Verordening 883/04, waardoor de toepassing van artikel 14 lid 2 sub b onder i nog 10 jaar een wettelijk kader vindt: &ldquo;Als een persoon op grond van Verordening 883/2004 is onderworpen aan de wetgeving van een andere lidstaat dan die waaraan die persoon op grond van Titel II van de Verordening 1408/71 onderworpen is, blijft de betrokkene onderworpen aan de wetgeving die door Verordening 1408/71 wordt aangewezen zolang de desbetreffende situatie voortduurt, maar in elk geval niet langer dan 10 jaar te rekenen vanaf de toepassingsdatum van deze verordening, tenzij hij een aanvraag indient om onderworpen te worden aan de wetgeving die op grond van deze verordening van toepassing is&rdquo;. Voorbeeld Vanaf 1 januari 2010 verricht iemand die in Nederland woont voor slechts &eacute;&eacute;n werkgever werkzaamheden in Nederland en in Belgi&euml;. De werkgever is gevestigd in Belgi&euml;. In Nederland wordt &eacute;&eacute;n dag per week gewerkt, de rest van de tijd werkt de werknemer in Belgi&euml;. Op grond van artikel 14 lid 2 sub b onder i van Verordening 1408/71 was de werknemer tot 1 mei 2010 sociaal verzekerd in zijn woonland. Op grond van artikel 13 lid 1 onder a van Verordening 883/04 zou de werknemer van de een op de andere dag Belgisch sociaal verzekerd raken omdat geen substantieel (= 25% of meer) deel in het woonland wordt gewerkt .Het overgangsrecht van Verordening 883/04 voorkomt dat die andere wetgeving van toepassing wordt, tenzij de werknemer de toepassing van de &ldquo;nieuwe&rdquo; wetgeving wil. Doel van deze regeling is/was om talrijke wijzigingen van de toepasselijke wetgeving bij de overgang naar de nieuwe verordening te voorkomen en om voor een zogenaamde &ldquo;zachte landing&rdquo; te zorgen, als er een verschil bestaat tussen de toepasselijke wetgeving op grond van Verordening 1408/71 en de wetgeving die van toepassing is op grond van Verordening 883/04. Hierdoor hebben grensarbeiders, die al die tijd onder dezelfde omstandigheden grensoverschrijdend hebben gewerkt, zich 10 jaar kunnen voorbereiden op de omslag van toepasselijke sociale verzekeringswetgeving. Het overgangsbeleid voor werknemers die in twee landen werken voor &eacute;&eacute;n werkgever eindigt dus per 1 mei 2020. In sommige situaties kan de overgang van wetgeving nadelig uitpakken, bijvoorbeeld bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Een artikel 16-overeenkomst kan dan uitkomst bieden als de werknemer op de datum waarop het overgangsrecht afloopt binnen een jaar de AOW-leeftijd bereikt. Voor werknemers die niet binnen een jaar de AOW-leeftijd bereiken weegt de SVB de periode mee die deze personen voorafgaand aan de inwerkingtreding van het overgangsrecht verzekerd waren in de lidstaat onder welke wetgeving zij willen blijven vallen. De SVB doet dit door de termijn van &eacute;&eacute;n jaar te verlengen met een maand voor elk vol jaar dat de betrokkene voorafgaand aan de inwerkingtreding van het overgangsrecht verzekerd was in de betreffende lidstaat. Op deze wijze wordt de extra verzekeringsperiode in de betreffende lidstaat mede naar evenredigheid van het aantal eerder verzekerde jaren bepaald. In deze gevallen is een artikel 16-overeenkomst aangewezen onder de voorwaarde dat de betrokkene binnen de extra periode van verzekering de AOW-leeftijd bereikt. De verlengde periode eindigt sowieso bij het bereiken van de AOW-leeftijd. Het gaat hier dus alleen om het werken in twee landen voor &eacute;&eacute;n werkgever. Het overgangsbeleid voor het werken in twee of meer landen bij meerdere werkgevers is pas op 28 juni 2012 bepaald, te weten bij Verordening 46512. Dat wil dan ook zeggen dat het betreffende overgangsbeleid in dergelijke situaties op 28 juni 2022 ingaat of eindigt. Werkt u al van voor 1 mei 2010 in Belgi&euml; en in Nederland, of heeft u cli&euml;nten die in een dergelijke situatie werken, neem dan contact op met de bevoegde instantie van het woonland, de Rijksdienst voor de Sociale Zekerheid in Brussel of de Sociale Verzekeringsbank in Amstelveen. Voor meer informatie over de gevolgen van de be&euml;indiging van het overgangsbeleid kunt u ook terecht bij Bureau Belgische Zaken, telefoonnummer 0031-76-5485840 of via email: bbz@svb.nl

Menu

Beëindiging overgangsbeleid Verordening 883/04 per 1 mei 2020

Nieuws