Kinderbijslag voor grensarbeiders

Auteur: Nick Tax, voorlichter Bureau voor Belgische Zaken, Sociale Verzekeringsbank Breda. In deze rubriek legt de redactie een vraag voor aan het Bureau voor Belgische of Duitse Zaken van de Sociale Verzekeringsbank. Het betreft vragen over internationale sociale zekerheid. Naast een concreet antwoord geven de Bureaus advies over hoe te handelen. In deze editie is aan het Bureau voor Belgische Zaken voorgelegd: "Hoe is Kinderbijslag voor grensarbeiders geregeld?" Kinderbijslag voor werknemers Als u werkt als grensarbeider krijgt u te maken met verschillende sociale verzekeringswetgevingen, voor uitkeringen of pensioenen in uw situatie. Bij Kinderbijslag is dat net wat anders. Hierbij wordt niet alleen naar de situatie van de grensarbeider gekeken, maar ook naar die van de (ex)partner. Welk land moet de kinderbijslag betalen? We zetten de gevolgen voor een Nederlands gezin op een rijtje. Regeling Nederland In Nederland is de Kinderbijslagregeling een volksverzekering. Dat wil zeggen dat het wonen in Nederland in principe volstaat om recht te hebben op Nederlandse kinderbijslag. Ook personen die niet in Nederland wonen kunnen dat recht hebben, zoals grensarbeiders. Kinderbijslag wordt in Nederland per kwartaal betaald; er moet eerst een kwartaal recht hebben bestaan voordat dit wordt uitgekeerd. Er bestaat zonder meer recht voor een kind tot 16 jaar zolang het thuis woont. Daarna gelden voorwaarden als maximum inkomen van het kind of de tijdsbesteding. Het kind moet schoolgaand zijn. Kinderbijslag wordt betaald zolang aan de voorwaarden wordt voldaan en tot het kind 18 jaar wordt. Het recht wordt bepaald op de zgn. peildatum: steeds de eerste dag van het kwartaal. Dan moet aan de voorwaarden zijn voldaan. De Sociale Verzekeringsbank betaalt de kinderbijslag uit. Regeling Belgi&euml; In Belgi&euml; bestaat de kinderbijslag uit een maandelijkse gewone kinderbijslag en een leeftijdstoeslag. Iemand heeft recht op kinderbijslag zodra die in loondienst werkt of een sociale verzekeringsuitkering ontvangt. Er bestaat zonder meer recht op kinderbijslag tot 31 augustus van het jaar waarin het kind 18 jaar wordt. Studeert het kind dan is er nog recht tot 25 jaar, is het kind gehandicapt dan bestaat recht tot 21 jaar. De kinderbijslag moet worden aangevraagd bij het fonds waarbij de werkgever is aangesloten. Het recht gaat in de maand volgend op die met werken is gestart. Er moet dan op de eerste dag van die maand zijn gewerkt, en op de laatste dag van de vorige maand. Verschil De regelingen verschillen dus van elkaar, en ook de bedragen verschillen nogal. In Europa is geregeld dat het hoogste recht moet worden uitbetaald, dus het kan voorkomen dat dit bedrag is opgebouwd uit kinderbijslag uit twee landen. Dan moet worden bepaald welk land welk bedrag gaat betalen en vanaf wanneer. Dat heet een samenlooponderzoek. Dat onderzoek kan enige tijd in beslag nemen, en gedurende die periode wordt er geen kinderbijslag betaald. Zodra het onderzoek is afgerond wordt wel met terugwerkende kracht alle kinderbijslag betaald. Centraal in het samenlooponderzoek staat het woonland van het kind. Samenloop bij werken in twee landen De meest eenvoudige vorm van samenloop is als een gezin in Nederland woont, en een van de partners werkt in Nederland en de andere partner gaat werken in Belgi&euml;. U moet die wijziging in de gezinssituatie doorgeven aan de Sociale Verzekeringsbank, die een samenlooponderzoek start. In deze situatie bestaat er in twee landen recht op kinderbijslag, en omdat in beide landen wordt gewerkt wordt gekeken naar het woonland van het kind/de kinderen. Het woonland is in deze situatie Nederland, dus dat land betaalt Nederlandse kinderbijslag. Voorts is het aan het Belgische orgaan om te bepalen of er nog Belgische kinderbijslag moet worden betaald en zo ja, hoeveel dat is. Belgi&euml; betaalt kinderbijslag tot de hoogte van dat land, maar houdt rekening met het bedrag dat Nederland al heeft betaald. Wij noemen dat aanvullende kinderbijslag. Belgi&euml; houdt daarbij rekening met de betaalde bedragen aan Kinderbijslag, Kindgebonden Budget en Kinderopvangtoeslag. Deze bedragen worden opgeteld en vergeleken met de Belgische kinderbijslagbedragen. Het batige saldo van deze exercitie wordt betaald aan de grensarbeider. Samenloop bij werken in Belgi&euml; en wonen in Nederland Het is anders als een van de partners in Belgi&euml; gaat werken als grensarbeider, en de andere partner heeft in Nederland geen inkomsten uit een beroepsbezigheid als zelfstandige of als werknemer, noch heeft die een met werken gelijkgestelde uitkering zoals een ziektewetuitkering of een werkloosheidsuitkering. In die situatie zal Belgi&euml; kinderbijslag betalen aan de grensarbeider, en moet Nederland het eventueel voordelige verschil aanpassen. Omdat de Belgische kinderbijslag veelal hoger is dan de Nederlandse, zal dat niet of niet vaak gebeuren. Samenloop bij werken en het ontvangen van een pensioen Een andere situatie is als een van de partners in Belgi&euml; gaat werken en de andere partner ontvangt een Nederlands pensioen of een WIA-uitkering. In dat geval prevaleert het Belgische recht boven het Nederlandse. Het Belgische orgaan betaalt volledige Belgische kinderbijslag, en Nederland betaalt eventueel een aanvulling van het voordelige verschil. Maar dan... Tot zover is het misschien lastig maar nog steeds duidelijk. Nu twee situaties waarin het recht wat onduidelijk is. Uitzendwerk in Belgi&euml; Een uitzonderlijke situatie ontstaat als een van de partners in Belgi&euml; gaat werken als uitzendkracht. Voorbeeld Gezin woont in Nederland Ouder 1 werkt niet en krijgt geen uitkering of pensioen uit Nederland Ouder 2 werkt als uitzendkracht in Belgi&euml;. De ouder heeft verschillende uitzendcontracten. Eerste contract loopt van 1 april en tot en met 25 april. Tweede contract loopt van 3 mei tot en met 16 mei. Derde contract loopt van 29 mei tot en met 10 juni. Ouder 2 werkt gedurende zijn contracten parttime, bijvoorbeeld 3 dagen per week. Ouder 1 heeft als inwoner van Nederland recht op gezinsbijslag uit Nederland: kinderbijslag en eventueel kindgebonden budget. Maar voor periode dat ouder 2 in Belgi&euml; werkt, moet Belgi&euml; in principe de kinderbijslag bij voorrang uitbetalen. &ldquo;In principe&rdquo;, omdat het kinderbijslagfonds in Belgi&euml; alleen kinderbijslag betaalt over een maand, als ouder 2 werkt op de eerste dag van die maand &eacute;n op laatste dag van de voorafgaande maand. Ouder 2 is op basis van 3 uitzendcontracten in de volgende perioden sociaal verzekerd in Belgi&euml;: Van 1 april t/m 25 april; Van 3 mei t/m 16 mei; Van 29 mei t/m 10 juni. April: Ouder 2 krijgt geen kinderbijslag uit Belgi&euml;. Op 1 april is sprake van een uitzendovereenkomst, maar niet op 31 maart. Mei: Ouder 2 krijgt geen kinderbijslag uit Belgi&euml;. Op 30 april &eacute;n 1 mei is geen sprake van een uitzendovereenkomst. Juni: Ouder 2 krijgt kinderbijslag uit Belgi&euml;. Op 31 mei &eacute;n 1 juni is sprake van een uitzendovereenkomst. Daardoor ontstaat een samenloop tussen kinderbijslagrecht in Nederland en Belgi&euml;. Belgi&euml; moet bij voorrang moet uitbetalen. Samenvattend Het gezin krijgt in april en mei alleen kinderbijslag -en eventueel kindgebonden budget- uit Nederland. Voor de maand juni krijgt het gezin kinderbijslag uit Belgi&euml;. Bovendien zal de SVB voor die maand bekijken of de gezinsbijslag uit Nederland (kinderbijslag + eventueel kindgebonden budget) hoger is dan de kinderbijslag uit Belgi&euml;. Als dat zo is, betaalt SVB over juni het verschil tussen het bedrag uit Nederland en het bedrag uit Belgi&euml;. Scheiding Na een scheiding, waarbij de niet-werkende ex-partner zich vestigt in Belgi&euml;, geldt het volgende. De ex-partner woont en werkt in Nederland. In principe is de in Belgi&euml; wonende ex-partner niet meer verzekerd voor de Algemene Kinderbijslagwet. Immers, er is geen sprake meer van wonen in Nederland en is betrokkene ook niet werkzaam in Nederland. Ook wordt niet in Belgi&euml; gewerkt. Deze niet in Nederland wonende en/of werkende ouder kan wel een zelfstandig recht hebben op Nederlandse kinderbijslag. Dit is een gevolg van het arrest Slanina. Op grond van dat arrest heeft het niet verzekerde gezinslid van een in Nederland verzekerde, een zelfstandig recht op alle Nederlandse gezinsbijslagen. De SVB merkt als gezinslid aan: echtgenoten, of geregistreerde partners, ook na een scheiding of be&euml;indiging van de registratie. de persoon met wie de verzekerde een eigen kind heeft. de persoon met wie de verzekerde een gezamenlijk hushouding voert, maar alleen voor de duur van die gezamenlijke huishouding. Wordt de gezamenlijke huishouding verbroken, is er feitelijk geen sprake meer van een gezinslid, tenzij er een kind is dat zowel een eigen kind is van de verzekerde als van het niet verzekerde gezinslid. Voorbeeld Ouder 1 en ouder 2 verbreken hun relatie. Ouder 1 werkt niet en vestigt zich in Belgi&euml;. Ouder 2 blijft in Nederland wonen en werken. Ouder 1 is niet meer verzekerd voor de AKW en is niet meer Nederlands belastingplichtig. Ouder kan geen aanspraak meer maken op Kinderbijslag of op Kindgebonden budget. Maar, omdat ouder 2 nog steeds in Nederland woont en werkt, kan ouder 1 zelfstandig aanspraak maken op Kinderbijslag en Kindgebonden budget in Nederland. Tips voor de praktijk Geef wijzigingen in de gezinssituatie altijd tijdig door aan de SVB; gebruik daarvoor uw DiGiD en MijnSVB Vraag kinderbijslag in het andere land tijdig aan; elk land kent een maximale termijn van terugwerkende kracht Let op als u als alleenstaande ouder in Belgi&euml; gaat werken. U gaat weliswaar (hogere) Belgische kinderbijslag ontvangen, maar u verliest uw Nederlandse kindgebonden budget. Nog vragen? Bureau voor Belgische Zaken (BBZ), Kenniscentrum Sociale Zekerheid Nederland-Belgi&euml; telefoon (0031) (0)76-548 58 40 Sociale Verzekeringsbank, Rat Verleghstraat 2, 4815 NZ Breda.