In Duitsland na deeltijdbaan recht op terugkeer naar volledig dienstverband

Auteur: Torsten Viebahn, Als Fachanwalt f&uuml;r Arbeitsrecht werkzaam bij STRICK Rechtsanw&auml;lte & Steuerberater (viebahn@strick.de) De Duitse Bundestag (vgl. Tweede Kamer) heeft de wet Gesetz zur Br&uuml;ckenteilzeit aangenomen. Werknemers hebben voortaan een wettelijk recht op tijdelijk parttime werken. Het wetsvoorstel was tot op het laatste moment omstreden, maar is ondanks de scepsis van de deskundigen in de commissie ongewijzigd aangenomen. Per 1 januari 2019 treedt deze wet in werking. Het parlement besloot dat de werknemer recht heeft op terugkeer naar een voltijds dienstverband na een periode van parttime werk. Deze regeling geldt natuurlijk ook voor de vele grensarbeiders die Duitsland rijk is. Werknemers hebben met ingang van 1 januari 2019 een wettelijke aanspraak op tijdelijk parttime werken, ook Br&uuml;ckenteilzeit genoemd (overbruggingsdeeltijd). Werknemers hebben daardoor de mogelijkheid hun werktijd voor een bepaalde periode te reduceren, om daarna weer terug te keren naar hun oorspronkelijke werktijd. Op grond van dit recht kunnen werknemers die langer dan zes maanden bij een bedrijf in dienst zijn hun werktijd voor een periode van ten minste &eacute;&eacute;n en ten hoogste vijf jaar verkorten. Omwille van de planning kan de werktijd alleen voor een bepaalde periode worden verkort. De cao-partijen krijgen de mogelijkheid afwijkende regelingen overeen te komen. De aanspraak is niet afhankelijk van een bepaalde reden, zoals opvoeding van de kinderen of scholing. Voor iedereen die nu al in deeltijd werkt is het recht eveneens volledig van toepassing. De regelingen voor alle deeltijdovereenkomsten die vanaf 1 januari 2019 worden gesloten, gelden in beperkte mate voor de werknemers van kleinere bedrijven. Alleen de werknemers van bedrijven met meer dan 45 werknemers kunnen zich beroepen op het recht op tijdelijk parttime werk. Voor bedrijven met 45 tot 200 werknemers moet rekening worden gehouden met wat van het bedrijf kan worden gevergd. Deze bedrijven kunnen het tijdelijk parttime werken weigeren als van iedere 15 werknemers reeds 1 werknemer tijdelijk in deeltijd werkt. Ook vanwege bedrijfsbelangen mag een verzoek om tijdelijk parttime te werken worden afgewezen. De werkgever moet voortaan motiveren waarom hij niet tegemoetkomt aan de wens van een parttime werknemer om zijn werktijd weer uit te breiden. Hij moet dus precies kunnen aantonen dat een vrije werkplek ontbreekt of dat een parttime medewerker, die meer wil werken, onvoldoende geschikt is. Juist deze zogenaamde omkering van de bewijslast was tot op het laatst een punt van hevige discussie ‒ de werkgevers zijn er tegen. Met een toegevoegde verduidelijking in het wetsvoorstel wordt het voor werkgevers nu in ieder geval makkelijker aan te tonen dat er in het bedrijf geen voltijds baan ter beschikking staat. Wanneer er sprake is van een vrije werkplek in het bedrijf wordt in de wet nu als volgt geregeld: "Er is sprake van een vacante werkplek als de werkgever de beslissing heeft genomen, deze te cre&euml;ren of een vrije werkplek opnieuw te bezetten." De voorwaarden en procedure voor het verzoek om tijdelijk parttime te werken komen grotendeels overeen met de regelingen voor het recht op parttime werk voor onbepaalde tijd. De werknemer moet het verzoek om verkorting van de werktijd en de periode waarvoor deze geldt ten minste drie maanden van te voren schriftelijk indienen. De werkgever is verplicht met de werknemer te overleggen over de wens tot een deeltijd dienstverband. De werknemer heeft de mogelijkheid de ondernemingsraad in te schakelen. Het doel daarvan moet zijn, overeenstemming te bereiken. Hieraan zijn de partijen dan in principe gebonden. De werknemer heeft tijdens de Br&uuml;ckenteilzeit geen recht op verlenging of verkorting van de werktijd of voortijdige terugkeer naar de vroegere werktijden. Het wetsvoorstel stuitte tot aan het eind bij het horen van de deskundigen in de commissie Ausschuss f&uuml;r Arbeit und Soziales overwegend op scepsis. De vakbond DGB had met name kritiek op de restricties bij de Br&uuml;ckenteilzeit. Daartoe behoren het bepalen van de grenzen van wat redelijkerwijs kan worden gevergd en de beperking van het recht op tijdelijk in deeltijd werken tot bedrijven met meer dan 45 werknemers. Weliswaar is menig deskundige in beginsel positief over de Br&uuml;ckenteilzeitt, aangezien deze de &ldquo;deeltijdval&rdquo; voorkomt. Maar kernpunten, zoals de regeling van een minimum- en maximumperiode voor het deeltijd werken, zijn hen te vaag. Ook de Bond "Die F&uuml;hrungskr&auml;fte" (DFK) ziet nog risico's bij het realiseren van het recht op terugkeer. De ervaring leert volgens de DFK dat een soepele herintreding na ouderschaps- of zorgverlof of andere time-outs slechts zelden lukt.