Huisvesting onderdeel van minimumloon?

Auteur: Rachel de Vries, Senior Consultant Legal, Labor and Employment Law bij HVG Law (rachel.de.vries@hvglaw.nl) Wanneer een werknemer tijdelijk binnen Europa intra-concern wordt gedetacheerd, kan de vraag zich voordoen of huisvestingskosten meetellen ter bepaling van het geldende minimumloon. In dit artikel wordt op deze vraag een antwoord gegeven. Minimumloonbegrip Verschillende wet- en regelgeving is in dit verband relevant. Het minimumloonbegrip vindt haar juridische grondslag in de Richtlijn 96/71/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 1996 (hierna: de Detacheringsrichtlijn), de Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde werknemers in de Europese Unie (hierna: WagwEU) alsmede de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (hierna: WMM) en de Wet Algemeen verbindend en onverbindend verklaren van bepalingen van collectieve arbeidsovereenkomsten (hierna: Wavv). De Detacheringsrichtlijn is in het leven geroepen om werknemers die tijdelijk van een EU-lidstaat naar een ander EU-lidstaat worden gedetacheerd een minimumniveau aan bescherming te bieden. Volgens de Detacheringsrichtlijn dient het minimumloon te worden bepaald aan de hand van de bij nationale wet en/of algemeen verbindend verklaarde cao&rsquo;s (hierna: avv). Dit betekent dat deze lidstaten ervoor moeten zorgen dat de gedetacheerde werknemers net als de lokale werknemers in ieder geval het nationaal geldende minimumloon verdienen. Het minimumloonniveau is niet direct uit de Detacheringsrichtlijn af te leiden omdat de kern van arbeidsvoorwaarden (nog) niet is geharmoniseerd. Het Hof van Justitie van de EU in het arrest van 12 februari 2015 (hierna: Finse vakbond)(1) en de conclusie van AG Wahl van 18 september 2014 bieden verder handvatten voor wat betreft de interpretatie op Europees niveau.(2) Op basis van de Detacheringsrichtlijn is het aan de ontvangende lidstaat om de criteria voor de berekening van het minimumloon te bepalen als het gaat om te betalen in uur-of stukloon en criteria voor de indeling in loongroepen e.d. Ten aanzien van toeslagen, maakt het Hof van Justitie van de EU onderscheid tussen enerzijds gefixeerde, forfaitaire vergoedingen, en aan de andere kant onkosten die daadwerkelijk houden met de detachering. Tot het minimumloon worden alleen toeslagen gerekend die niet daadwerkelijk verband houden met de detachering. In Nederlandse wetgeving is voorts op 18 juni 2016 de WagwEU ge&iuml;mplementeerd. Dit betekent voor werkgevers met tijdelijk in Nederland gedetacheerde werknemers dat zij het Nederlandse geldende minimumloon dienen te hanteren overeenkomstig de WMM en/of de voor die sector van toepassing zijnde algemeen verbindend verklaarde cao-bepalingen. Met andere woorden, werkgevers dienen op zijn minst het minimumloon en de minimumvakantiebijslag te betalen dan wel het hogere toepasselijke cao-loon indien een avv cao van toepassing is. Huisvestingskosten Zoals reeds in de vorenstaande paragraaf uiteengezet, mogen vergoedingen die voor het bekostigen van huisvesting in geld of natura worden verstrekt voor daadwerkelijk gemaakte onkosten niet als bestanddeel van het minimumloon worden beschouwd. Daarentegen behoren vaste, forfaitaire vergoedingen, zoals een dagvergoeding en reistijdvergoeding, die zijn bedoeld om &lsquo;de sociale bescherming van gedetacheerde werknemers te verzekeren&rsquo; wel tot het minimumloon.(3) Met betrekking tot de reistijdvergoeding valt te denken aan de vergoeding van reistijd tussen de plaats waar de werknemer tijdelijk woonachtig is en de werklocatie in ontvangstland. Conclusie Uit de Detacheringsrichtlijn alsmede de WMM en Wavv blijkt dat betaling van huisvesting door een detacheringsondernemer moet worden beschouwd als zijnde vergoedingen voor daadwerkelijk gemaakte onkosten. Zoals gezegd worden huisvestingskosten niet meegeteld voor het bepalen van het minimumloon. Desalniettemin zijn werkgevers alleen gedurende de detachering verplicht om de harde kern van arbeidsvoorwaarden, waaronder het in ontvangstland geldende wettelijk minimumloon, uit te keren aan hun werknemers. Voorts kunnen werkgevers in plaats van het bekostigen van huisvesting ervoor kiezen om andersoortige onkosten te compenseren die wel meetellen ten aanzien van het minimumloon. Hierbij valt te denken aan het aanbieden van een vaste, forfaitaire vergoeding om de reistijd- dan wel reiskosten in het ontvangstland te vergoeden. Tenslotte blijft er nog ruimte over om te concurreren op arbeidsvoorwaarden die niet tot dit minimum behoren; zoals ten aanzien van vakantiedagen boven het wettelijk minimum, roostervrije uren, pensioenopbouw, loondoorbetaling bij ziekte en ontslagvergoedingen. Noten 1 HvJ EU 12 februari 2015, C-396/13 (S&auml;hk&ouml;alojen ammmattiliitto ry) (&lsquo;Finse vakbond&rsquo;) ECLI: EU:C:2015:86. 2 F.J.L. Pennings & S.S.M. Peters, Europees arbeidsrecht, Deventer: Kluwer 2016, p. 124. 3 Finse vakbond, punt 47-48.