Het belang van keuze van de Duitse 'Steuerklasse'

Auteur: Birgit Scherpenborg, werkzaam op het gebied van grensoverschrijdende advisering van werknemers bij KPP Steuerberatungs GmbH in Kleve (Birgit.Scherpenborg@kpp.de) In Duitsland vindt de heffing van de inkomstenbelasting bij werknemers plaats middels inhouding van &ldquo;Lohnsteuer&rdquo; (loonbelasting) door de Duitse werkgever. Naast de loonbelasting zelf wordt er tevens &ldquo;Solidarit&auml;tszuschlag&rdquo; (een toeslag op de loonbelasting) en &ldquo;Kirchensteuer&rdquo; (kerkbelasting, meestal n.v.t. in grensoverschrijdende gevallen) ingehouden. De loonbelasting alsmede de hierboven genoemde extra belastingen worden beschouwd als een vooruitbetaling op de inkomstenbelasting, maar kunnen er in enkele bijzondere situaties ook toe leiden dat wordt afgezien van een aangifteplicht. Onderstaand wordt beschreven, welke tariefgroepen er bij grensoverschrijdende situaties gekozen kunnen worden en wat de gevolgen zijn van deze keuzes. De keuze van de tariefgroep (&ldquo;Steuerklasse&rdquo;) bepaalt hoeveel loonbelasting er op de reguliere loonstrook wordt ingehouden. Daarbij wordt in de tariefgroepen rekening gehouden met de persoonlijke situatie van de werknemer. De tariefgroepen voor partners (Steuerklassen 3 t/m 5) eisen als voorwaarde dat de partners getrouwd zijn. Een uitzondering hierop vormen de geregistreerde partnerschappen van paren van hetzelfde geslacht, voor wie de regelingen van echtgenoten ook gelden, los van het feit dat sinds oktober 2017 het huwelijk voor hetzelfde geslacht is ge&iuml;ntroduceerd. De zes tariefgroepen kunnen als volgt worden beschreven: Steuerklasse 1 beperkt belastingplichtigen of ongehuwde werknemers Steuerklasse 2 ongehuwde werknemers, die &eacute;&eacute;n of meer kinderen opvoeden Steuerklasse 3 de meestverdienende partner bij gehuwden (in combinatie met &ldquo;Steuerklasse 5&ldquo; voor de andere partner) Steuerklasse 4 beide partners bij gehuwden (bij soortgelijke inkomsten) Steuerklasse 5 de minstverdienende partner bij gehuwden (in combinatie met &ldquo;Steuerklasse 3&ldquo; voor de andere partner) Steuerklasse 6 forfaitair tarief van 42% loonbelasting plus extra belastingen bij een tweede dienstbetrekking of bij het niet aanwezig zijn van een beschikking met de toekenning van een tariefgroep (&ldquo;Bescheinigung f&uuml;r den Lohnsteuerabzug&rdquo;) bij buitenlands belastingplichtigen. Keuzemogelijkheden voor buitenlands belastingplichtigen Onderstaand wordt beschreven welke keuzemogelijkheden er zijn voor buitenlands belastingplichtigen. De belastingplichtige, die zich normaliter niet in Duitsland ophoudt en daar ook geen tweede woonplaats heeft &ndash; de klassieke grensarbeider &ndash; krijgt vanwege het niet ingeschreven zijn bij een gemeente geen tariefgroep toebedeeld. Hij is verplicht om jaarlijks een &ldquo;Bescheinigung f&uuml;r den Lohnsteuerabzug&rdquo; (beschikking met de toekenning van een tariefgroep) bij het Finanzamt van zijn werkgever aan te vragen. Het is ook toegestaan dat de werkgever deze voor de werknemer aanvraagt. Omdat de werknemer mogelijk nog andere inkomsten in het lopende jaar in het woonland verkrijgt, is het in beginsel aan te bevelen te kiezen voor een verzoek om behandeling als beperkt inkomstenbelastingplichtig werknemer (&ldquo;Antrag auf Behandlung als beschr&auml;nkte steuerpflichtiger Arbeitnehmer&rdquo;). De werknemer wordt vervolgens in &ldquo;Steuerklasse 1&rdquo; ingedeeld, die overigens overeenkomt met &ldquo;Steuerklasse 4&rdquo; voor gehuwden. Voor zover de werknemer in de loop van het kalenderjaar geen woonplaats in Duitsland betrekt en geen verdere in Duitsland te belasten inkomsten genereert, is de ingehouden loonbelasting tevens de eindheffing voor de inkomstenbelasting en is er in beginsel geen sprake van aangifteplicht. Dit geldt echter slechts voor zover met de aanvraag voor toepassing van beperkte belastingplicht geen verdere verminderingen van loonbelasting (c.q. extra aftrekposten voor de reguliere salarisstrook, zoals bijvoorbeeld reiskosten) worden aangevraagd. Indien de werknemer na afloop van het kalenderjaar constateert dat hij toch aanzienlijke kosten in verband met zijn werkzaamheden in Duitsland gemaakt heeft, die door de werkgever ook niet zijn vergoed, dan staat het hem te allen tijde vrij om in Duitsland een aangifte in te dienen om zodoende de teveel betaalde inkomstenbelasting terug te vragen. In dit geval dienen echter bepaalde buitenlandse inkomsten in het kader van het progressievoorbehoud te worden meegeteld. Vaak treden er in de praktijk ook situaties op, waarbij de buitenlandse werknemers na be&euml;indiging van de dienstbetrekking nog nabetalingen ontvangen, zoals bijvoorbeeld bonussen. In de regel dient de werkgever hierbij tariefgroep 6 toe te passen, aangezien er ten tijde van de uitbetaling meestal geen geldige &ldquo;Bescheinigung f&uuml;r den Lohnsteuerabzug&rdquo; aanwezig is. In dit soort situaties is aan te bevelen na te gaan of een belastingaangifte wel tot een reductie van de te betalen belasting leidt. Indien de belastingplichtige minstens 90% van zijn inkomen in Duitsland verdient of indien de buitenlandse inkomsten niet meer dan &euro; 9.000 bedragen (de algemene belastingvrije voet voor 2018), dan kan er een verzoek worden gedaan voor een belastingaanslag op basis van onbeperkte belastingplicht. In deze situatie wordt een belastingplichtige zo behandeld alsof hij in Duitsland woonachtig was, waarmee hij zodoende alle fiscale voordelen van een binnenlands belastingplichtige kan krijgen. De berekening van de hierboven genoemde inkomensgrenzen wordt in beginsel naar Duits recht bepaald. Om tegenover het Finanzamt te bewijzen dat de inkomensgrenzen zijn aangehouden dient men bij de Nederlandse belastingdienst een EU/EER-verklaring aan te vragen, de tegenhanger van de Nederlandse inkomensverklaring. Vanwege het nieuwe belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland kan nu ook de in Nederland woonachtige echtgenoot van de belastingplichtige op aanvraag in de gemeenschappelijk aangifte op basis van onbeperkte belastingplicht worden meegenomen, wanneer alleen de belastingplichtige zelf aan de inkomenscriteria voldoet. Tot en met 2015 moest ook de echtgenoot of moesten beide echtgenoten samen aan &eacute;&eacute;n van de genoemde criteria voldoen. Werknemers, die een (tweede) woonplaats in Duitsland hebben, waarbij het levensmiddelpunt in een ander land verblijft, hebben dezelfde keuzemogelijkheden voor wat betreft de toepassing van de tariefgroep als de in Duitsland woonachtige belastingplichtigen. Bij gehuwden is er daarom ook de optie tussen de combinaties van de &ldquo;Steuerklassen&rdquo; 4/4 alsmede 3/5. Op grond van het feit dat er in de meeste gevallen sprake zal zijn van overige inkomsten in het woonland, zal er meestal los van de keuze van de tariefgroep sprake zijn van aangifteplicht. Afhankelijk van de persoonlijke omstandigheden, de hoogte van de in Duitsland te belasten inkomsten alsmede de in het kader van het progressievoorbehoud mee te nemen inkomsten uit het woonland, zullen pas bij de aangifte Inkomstenbelasting de definitieve belastingen worden vastgesteld. De via de salarisstrook ingehouden loonbelasting wordt in mindering gebracht op de uiteindelijk te betalen belasting. Vanwege de tariefgroepkeuze kan er zodoende een behoorlijke verschuiving in de tijd ontstaan voor wat betreft de betalingen van belasting, maar per saldo ontstaat er echter toch steeds weer eenzelfde belastingdruk voor het betreffende kalenderjaar. Conclusie Uiteindelijk kan worden geconstateerd dat de keuze van de tariefgroep van invloed is op de hoogte van de inhouding van de loonbelasting en daarmee op de betalingen van het nettoloon gedurende het jaar. Omdat de uiteindelijke belastingdruk echter op jaarbasis en onafhankelijk van de keuze van de tariefgroep wordt berekend, kunnen er door de keuze van een voordelige tariefgroep enkel en alleen verschuivingen in de liquiditeit optreden. Bovendien kan hierdoor een aangifteplicht ontstaan, die in een standaardsituatie kan leiden tot een nabetaling van de uiteindelijk te betalen belasting. Daarom is het voor de werkgevers aan te raden om bij salarisaanbiedingen voor werknemers, die over de grens werken, steeds rekening te houden met een jaarsalaris, onder aftrek van de jaarlijks te berekenen belasting, waarbij met alle persoonlijke omstandigheden rekening dient te worden gehouden. Op deze manier kunnen onaangename verrassingen bij de werknemer na het indienen van zijn aangifte Inkomstenbelasting worden voorkomen.