Hervormingen Vlaanderen: het Groeipakket

Auteur: Nick Tax, voorlichter bij Bureau Belgische Zaken In deze rubriek is plaats voor verhalen uit de dagelijkse praktijk van het Bureau voor Belgische Zaken (BBZ) te Breda en het Bureau voor Duitse Zaken (BDZ) te Nijmegen. BBZ en BDZ zijn kenniscentra op het domein &ldquo;integrale sociale zekerheid&rdquo; tussen Nederland, Belgi&euml; en Duitsland. De Bureaus zijn onderdeel van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en fungeren als backoffice in de totale structuur van de grensoverschrijdende informatievoorziening. Deze keer hebben we het over de omvorming binnen Vlaanderen van de kinderbijslag tot het zogenaamde &ldquo;Groeipakket&rdquo;. Vanaf 1 januari is het kinderbijslagstelsel in Belgi&euml; namelijk hervormd van een federaal stelstel naar een gewestelijk stelsel. Ieder gewest heeft nu een eigen regeling en eigen uitvoeringsorganisatie(s) voor de kinderbijslag. Het Vlaamse gewest heeft de kinderbijslag omgevormd tot het Groeipakket. Hierbij de belangrijkste wijzigingen die daarmee gepaard gaan. Wat verandert er? Groot verschil is dat de rechten, die voorheen waren gebaseerd op werken, zijn veranderd naar het recht in het woonland van het kind. De beroepsbezigheid van de ouders doet (in Vlaanderen) niet meer ter zake. Vanaf 1 januari krijgt elk kind dat geboren is op of na 1 januari 2019 &eacute;n in Vlaanderen woont een Groeipakket met bedragen, aangevuld met eventuele toeslagen. Kinderen die al recht hadden op kinderbijslag in december 2018 krijgen een Groeipakket met de oude bedragen, en indien daar recht op bestaat, aangevuld met toeslagen uit het Groeipakket. Uitbetalers van het Groeipakket zijn: Fons (het vroegere Famifed), Infino (vroeger Acerta en Securex), Kidslife (voorheen ADMB, GroupS, Horizon), Myfamily (Xerius) of Parentia (ooit Partena, Attentia, FG/Mensura). Veranderingen voor grensarbeiders Waar voor 1-1-2019 het zweet des aanschijns van de ouders bepalend was voor het recht op kinderbijslag voor hun kroost, is dat na 1-1-2019 de woonplaats van het kind. Eigenlijk verwordt de kinderbijslag voor werknemers en voor zelfstandigen tot een Belgisch Regionale Ingezetenverzekering. Woont je kind in Belgi&euml;, dan is er altijd wel in een van de Gewesten een recht. Is de woonplaats Vlaanderen, dan is er recht op kinderbijslag in het Groeipakket van het Gewest Vlaanderen. Goed nieuws dus voor grensgangers die wonen in Vlaanderen en sociaal verzekerd zijn in Nederland, of een uitkering uit Nederland ontvangen. Vanaf begin dit jaar zijn er voor grensgangers met kinderen die woonachtig zijn in Vlaanderen mogelijkheden om het Groeipakket aan te vragen. Bijvoorbeeld: het gezin Vandervan met vier kinderen dat in Dudzele, Vlaanderen woont. Beide ouders ontvangen een arbeidsongeschiktheidsuitkering uit Nederland. Omdat ze inkomen uit Nederland hebben, ontvangen ze kinderbijslag vanuit Nederland. Vanaf 1 januari kunnen zij, omdat hun kinderen op Vlaams grondgebied wonen, een aanvulling krijgen op de Nederlandse kinderbijslag vanuit het Belgische Groeipakket. Dit is ook zo in de situatie dat beide ouders sociaal verzekerd zijn in Nederland omdat ze daar werkzaam zijn. Grensarbeiders wonende in Belgi&euml; met studerende kinderen boven de 18 jaar Is nu alles Hosanna in Belgi&euml;? Niet echt, er vallen ook wel mensen buiten de boot met deze nieuwe regels. Het gezin Van der Leem woont in Kleine Spouwen, Belgi&euml;. Vader en moeder Van der Leem zijn werkzaam in Nederland. Ze hebben drie studerende kinderen: Emma (18), Thomas (20) en Laura (22). De kinderen studeren aan de Universiteit van Maastricht. Thomas en Laura delen een verdieping in een studentenhuis in Maastricht. Ze hebben zich daar ook ingeschreven in de basisadministratie en uitgeschreven in Belgi&euml; omdat de gemeente Maastricht aangeeft dat dit verplicht is bij emigratie. Emma pendelt iedere dag met het openbaar vervoer op en neer tussen huis en school. Sinds het stoppen van de Nederlandse kinderbijslag bij het bereiken van de 18-jarige leeftijd, ontvangen de kinderen tot 1 januari 2019 op grond van de regeling grensarbeiders kinderbijslag uit Belgi&euml;. Een fikse meevaller! Vanaf 1 januari geldt de regeling dat kinderen die woonachtig zijn in Vlaanderen recht hebben op bedragen uit het Groeipakket. Studerende kinderen worden geacht te wonen in het land van herkomst. Bas en Beau hebben zich laten uitschrijven uit Belgi&euml; omdat dit noodzakelijk was volgens de gemeente Maastricht. En dat heeft nare gevolgen. De Vlaamse uitbetaler van het Groeipakket Fons kan daarom niet anders dan de betalingen van kinderbijslag stop te zetten voor Thomas en Laura vanaf 1 januari 2019. Voor Emma blijven zij ook na 1 januari de oude bedragen betalen in het Groeipakket, want zij woont nog in Belgi&euml;. Thans blijkt dat FONS, naar aanleiding van een rechtszaak, een ander beleid is gaan voeren. In de bovenvermelde situatie zou FONS dan toch gezinsbijslag toekennen. Dit omdat er gewerkt wordt als grensarbeider. Desalniettemin De Tip voor studerende kinderen: schrijf je in Belgi&euml; niet uit als dit niet verplicht is. Hoe zit het nu voor Nederlandse grensarbeiders in Belgi&euml;? Kinderen van Nederlandse grensarbeiders wonen meestal niet in Belgi&euml;. Op het eerste gezicht zou je zeggen dat er dan geen recht op Belgische kinderbijslag meer bestaat. Niets is echter minder waar. De Europese regels worden gerespecteerd, zodat voor een Nederlandse grensarbeider zich nog steeds een recht op Belgische kinderbijslag opent. De grensarbeider heeft recht op kinderbijslag volgens de regeling van het gewest waar zijn werkgever is gevestigd. Wat zijn nu de rechten in Vlaanderen? Er zijn rechten op kinderbijslag, leeftijdstoeslagen, startbedragen (vroeger kraamgeld), schoolbonussen. Er is verschil tussen de rechten van kinderen geboren voor 1-1-2019 en na 1-1-2019, of voor kinderen waarvoor het Belgische recht al bestond voor 1-1-2019 en dat recht aanving na 1-1-2019. In de laatste categorie vallen bijvoorbeeld kinderen van wie een van de ouders na 1-1-2019 grensarbeider is geworden. Voor kinderen geboren na 1-1-2019 of voor kinderen van ouders die na 1-1-2019 grensarbeider zijn geworden gelden andere bedragen. Er wordt maandelijks een basisbedrag voor de kind(eren) betaald, als financi&euml;le ondersteuning bij de opvoeding. Dat bedrag is hetzelfde voor elk kind geboren vanaf 2019 en bedraagt &euro; 163,20. Kinderen geboren voor 2019 behouden de basisbedragen van de huidige kinderbijslag, aangevuld met een leeftijdsbijslag op 6, 12 en 18 jaar. Wat opvalt is dat voor kinderen geboren na 1-1-2019 een basisbedrag wordt betaald en geen leeftijdstoeslag meer. De maandelijkse sociale toeslag is veranderd, die is nu afhankelijk van het inkomen van de ouders en het aantal kinderen dat tot het huishouden behoort. Er zijn ook een aantal nieuwe toeslagen: Schoolbonus Kinderopvangtoeslag Kleutertoeslag Schoolbonus De schoolbonus wordt jaarlijks in augustus uitbetaald en dit samen met het basisbedrag. De schoolbonus hoeft niet te worden aangevraagd; de betaling volgt automatisch. De bedragen zijn als volgt: 0-4 jaar: &euro; 20,40, 5-11 jaar: &euro; 35,70, 12-17 jaar: &euro; 51 en 18-24 jaar: &euro; 61,20. Kinderopvangtoeslag Wie gebruik maakt van Nederlandstalige kinderopvang in Vlaanderen of Brussel, waar ouders niet betalen op basis van hun inkomen, kan rekenen op een kinderopvangtoeslag van &euro; 3,23 per kind, per opvangdag. Een halve dag opvang geeft recht op de helft van dat bedrag. Om recht te hebben op de kinderopvangtoeslag mag het kind nog niet naar de kleuterschool gaan. Ook als het dan nog halve dagen naar de opvang gaat, heeft het geen recht meer op deze toeslag. Kleutertoeslag Kleuters van 3 jaar oud die ingeschreven zijn in door Vlaanderen erkend, gesubsidieerd of gefinancierd onderwijs en kleuters van 4 jaar oud die ingeschreven blijven en voldoende aanwezig zijn op school, krijgen &euro; 132,60 extra per jaar. Deze toeslag wordt jaarlijks uitbetaald na de derde verjaardag en/of na de vierde verjaardag als voldaan werd aan de voorwaarde. Dit om aan te moedigen dat kinderen vroeg(er) naar school gaan. Kinderen geboren voor 1-1-2019; omkering bedragen Voor de kinderen geboren voor 1-1-2019 verandert er ook iets. De bedragen waarop zij recht hebben worden omgekeerd. Een voorbeeld: Een gezin met 3 kinderen: Anne van 15 jaar, Victor 13 jaar en Lisa van 9. Tot 1-1-2019 zijn de bedragen als volgt verdeeld: Anne: &euro; 93,93, Victor &euro; 173,80 en voor Lisa was er recht op &euro; 259,49. Vanaf 1-1-2019 zijn die bedragen omgekeerd: Voor Anne wordt &euro; 259,49 betaald, voor Victor &euro; 173,80 en voor Lisa &euro; 93,93. Aan het recht van het gezin verandert niets, het totaalbedrag blijft hetzelfde. De bedragen worden nu &ldquo;vastgeklikt&rdquo;, deze veranderen niet meer. Dus, zodra Anne stopt met haar studie en gaat werken, valt meteen het hoogste bedrag weg. Het recht van de andere kinderen verandert niet, voor Victor blijft &euro; 173,80 worden betaald, en voor Lisa &euro; 93,93. Sociale Toeslag Ook de toekenning van de sociale toeslag verandert; deze wordt inkomensafhankelijk, en niet meer afhankelijk van de situatie. De sociale toeslag is er voor gezinnen die met hun inkomen de kosten voor de opvoeding van hun kroost moeilijker kunnen dragen. De toeslag is bedoeld om de draagkracht van minder kapitaalkrachtige gezinnen te vergroten en is afhankelijk van inkomen en gezinsgrootte. Het bedrag wordt automatisch toegekend zodra je er recht op hebt. JAARINKOMEN &le; &euro; 30.984 &euro; 30.984 tot &euro; 61.200 1 of 2 kinderen &euro; 51 per kind, per maand geen toeslag Meer dan 2 kinderen &euro; 81,60 per kind, per maand &euro; 61,20 per kind, per maand Wie heeft recht op een sociale toeslag? De eerste inkomensgrens (&le; &euro; 30.984) geldt voor alle gezinnen. De tweede inkomensgrens geldt voor gezinnen met drie of meer kinderen waarvan minstens een kind geboren is vanaf 2019. Een voorbeeld: Het gezin Vandamme. Er zijn drie kinderen: Dick van 7, Rick van 5 en Nick van 4 jaar. Het gezinsinkomen is &euro; 55.000. Er is geen recht op sociale toeslag. Er is wel recht op leeftijdstoeslag voor kinderen van 6 jaar, die wordt verhoogd als het kind 12 of 18 jaar wordt. De bedragen: Bedrag 2019 Dick: &euro; 259,49 Rick: &euro; 173,80 Nick: &euro; 93,93 Dan wordt op 6 januari 2019 Mick geboren. Volgens de nieuwe regeling is er nu wel recht op een sociale toeslag. Daarbij wordt er voor Bart kinderbijslag betaald volgens de nieuwe regels van het Groeipakket. De bedragen: Bedrag 2019 Toeslag Dick: &euro; 259,49 &euro; 5,20 Rick: &euro; 173,80 &euro; 29,64 Nick: &euro; 93,93 &euro; 47,81 Mick: &euro; 163,20 &euro; 61,20. Regionalisering in Belgi&euml; Woont het kind in het Brussels gewest, in de Duitse Gemeenschap of in Walloni&euml;, dan is er recht op kinderbijslag vanuit dat gewest. Echter, de nieuwe regelingen gaan daar pas later in. En hoe het nu moet met een grensarbeider met twee werkgevers, waarvan er een is gevestigd in Vlaanderen en een in Walloni&euml;, is momenteel volslagen onbekend.