Duitse wetswijzigingen op het gebied van arbeid en sociale zekerheid

Auteur: Torsten W. Viebahn, als Fachanwalt f&uuml;r Arbeitsrecht werkzaam bij STRICK Rechtsanw&auml;lte & Steuerberater (viebahn@strick.de) In dit onderstaande artikel worden de meest relevante wetswijzigingen op het gebied van arbeid en sociale zekerheid besproken die in Duitsland gelden met ingang van 1 januari 2020. Verhoging van het wettelijk minimumloon Het wettelijk minimumloon is met ingang van 01-01-2020 gestegen naar &euro; 9,35 per uur (tot en met 31-12-2019 bedroeg het wettelijke minimumloon &euro; 9,19 per uur). Ook buitenlandse, bijvoorbeeld Nederlandse werkgevers die personeel in Duitsland laten werken, zijn verplicht het wettelijk minimumloon te betalen. Net zoals voorheen het geval was, geldt het wettelijk minimumloon niet voor jongeren onder de 18 jaar zonder afgeronde beroepsopleiding, BBL-leerlingen tijdens de opleiding, stagiairs onder bepaalde voorwaarden, langdurig werklozen tijdens de eerste zes maanden van hun dienstverband, vrijwilligers en jongeren die deelnemen aan een maatregel om een instapkwalificatie te behalen. Na een lange politieke discussie heeft Duitsland voor het eerst in 2015 een wettelijk minimumloon ingevoerd. Dit bedroeg in eerste instantie &euro; 8,50 bruto per uur. Voor werknemers met een mini-job (werknemers die maximaal &euro; 450 per maand verdienen) betekent een verhoging van het wettelijk minimumloon tegelijkertijd een verlaging van het maximaal aantal uren dat zij mogen werken. Vanwege de doorgevoerde verhoging van het minimumloon mogen zij nu nog maar 48,1 uur per maand werken, om de inkomensgrens niet te overschrijden. Verhoging van de minimumlonen in bepaalde branches In veel branches stijgen aan het begin of in de loop van 2020 de minimumlonen die in cao&rsquo;s zijn vastgesteld. De hierna te noemen minimumlonen gelden ook in geval van grensoverschrijdende detachering (Arbeitnehmerentsendung), bijvoorbeeld wanneer een Nederlandse ondernemer werknemers naar Duitsland uitzendt. Dakdekkers: Het minimumloon van een ongeschoolde arbeidskracht stijgt met ingang van 01-01-2020 naar &euro; 12,40, van een gezel naar &euro; 13,60 per uur (let op uitzonderingen). Elektrotechniek: Het minimumloon stijgt met ingang van 01-01-2020 naar &euro; 11,90. Schilder- en lakwerk: Het minimumloon stijgt met ingang van 01-05-2020 naar &euro; 11,10, van een gezel naar &euro; 13,50. Gebouwenreiniging: Het minimumloon stijgt met ingang van 01-01-2020 naar &euro; 10,80, van glasgevelreinigers naar &euro; 14,10; in de nieuwe deelstaten gelden geringere bedragen. Afvalsector: Het minimumloon stijgt met ingang van 01-10-2020 naar &euro; 10,25. In geval van grensoverschrijdende detachering (Arbeitnehmerentsendung) moet altijd worden getoetst of naast het verplichte minimumloon ook andere algemeen verbindend verklaarde arbeidsvoorwaarden (bijvoorbeeld een bepaald aantal vakantiedagen) moeten worden toegekend. Of deze bepalingen worden nageleefd, wordt met name door de douaneautoriteiten (als controlerende instantie) gecontroleerd. Overtredingen kunnen zwaar worden beboet en kunnen ertoe leiden dat het betreffende bedrijf van deelname aan openbare aanbestedingen wordt uitgesloten. Nieuw wettelijk minimumloon voor BBL-leerlingen Het wettelijk minimumloon zoals hierboven vermeld, geldt niet voor BBL-leerlingen (Auszubildende). Een wettelijk minimumloon voor BBL-leerlingen bestond nog niet. Dat verandert met ingang van dit jaar. BBL-leerlingen (&bdquo;Azubis&ldquo;) ontvangen in het eerste leerjaar een minimum opleidingsvergoeding ter hoogte van &euro; 515; in de daaropvolgende jaren zal deze stapsgewijs worden verhoogd naar &euro; 620. In het tweede en derde leerjaar worden de bedragen verhoogd. In het tweede leerjaar stijgt de opleidingsvergoeding met 18%, in het derde jaar met 35% en in het vierde leerjaar met 40%. Deze minimumvergoedingen gelden alleen voor opleidingen die met ingang van 01-01-2020 beginnen en waarvoor geen collectieve arbeidsovereenkomst bestaat. Leerbedrijven die niet gebonden zijn aan collectieve arbeidsovereenkomsten mogen niet meer dan 20% naar beneden afwijken van de vergoeding volgens de in de branche geldende collectieve arbeidsovereenkomsten. Gewijzigde vergoeding voor maaltijden en consumpties Werknemers die meer dan 8 uur buiten de vaste werkplek werkzaamheden verrichten, ontvangen in de toekomst een vergoeding voor maaltijden en consumpties van &euro; 14 in plaats van &euro; 12. Bij een afwezigheid van langer dan 24 uur stijgt dit bedrag naar &euro; 28. Bij meerdaagse reizen bedraagt de vergoeding op de aankomst- en vertrekdag &euro; 14. Voor beroepschauffeurs die in het voertuig van de werkgever overnachten, geldt in 2020 een normbedrag van &euro; 8 per kalenderdag. Extra onkosten kunnen ook worden opgegeven in de belastingaangifte. Verhoging premiegrenzen sociale verzekering De premiegrens zorgverzekering (ziektekosten- en langdurige zorg) wordt verhoogd naar jaarlijkse &euro; 56.250, de premiegrens van de pensioen- en werkloosheidsverzekering wordt verhoogd naar jaarlijks &euro; 82.800 (West-Duitsland) en &euro; 77.400 (Oost-Duitsland). De loongrens voor verplichte zorgverzekering (Jahresarbeitsentgeltgrenze) stijgt naar &euro; 62.550. Verlaging premie werkloosheidsverzekering De premie werkloosheidsverzekering daalt van 2,5% naar 2,4%; deze regeling is echter beperkt tot 31-12-2022. Verhoging aanvullende premie ziektekostenverzekering Wettelijke ziektekostenverzekeraars (Krankenkassen) kunnen een aanvullende bijdrage naast de algemene premie van momenteel 14,6% heffen. Deze stijgt met ingang van 01-01-2020 van 0,9% naar 1,1%. Werkgever en werknemer betalen ieder de helft van de kosten. De ziektekostenverzekeraars zijn niet verplicht om deze verhoging door te voeren. Wijziging wetgeving inzake gegevensbescherming In de Tweede Duitse Aanpassingswet Algemene verordening gegevensbescherming (Datenschutzanpassungsgesetz) die al sinds 21-11-2019 van kracht is, is bepaald dat bedrijven niet verplicht zijn om een functionaris gegevensbescherming aan te stellen als zich minder dan 20 medewerkers bezig houden met de verwerking van persoonsgegevens. De bedoeling daarvan is om kleine bedrijven te ontlasten.