Belastingheffing privégebruik Duitse auto van de zaak

Auteur: drs. R.W.M. te Kaat, belastingadviseur bij Stolwijk Kelderman accountants fiscalisten te Doetinchem en Zevenaar (r.t.kaat@stolwijkkelderman.nl) In dit artikel ga ik in op de situatie waarin een inwoner van Nederland eigenaar is van een Duitse onderneming en een auto van die onderneming priv&eacute; gebruikt. Tevens ga ik in op de situatie waarin een Duitse werkgever een auto van de zaak ter beschikking stelt aan een in Nederland wonende werknemer. De fiscale aspecten die daarbij een rol spelen komen in deze bijdrage aan de orde. Uitgangspunten Ik ga uit van een inwoner van Nederland, die eigenaar is van een Duitse onderneming (eenmanszaak, GmbH etc.) of in loondienst is van een Duitse werkgever en een auto van de zaak ter beschikking krijgt met een Duits kenteken, die mede voor priv&eacute;doeleinden mag worden gebruikt. Daarbij is de aanname dat het inkomen geheel aan Duitsland ter heffing is toegewezen. Dit betekent dat Duitsland Lohnsteuer, Einkommensteuer, Solidarit&auml;tszuschlag en (eventueel) Kirchensteuer mag heffen. De belastingplichtige is uitsluitend sociaal verzekerd in Duitsland. Bijtelling priv&eacute; gebruik Net als in Nederland is het priv&eacute;gebruik van een auto van de zaak in Duitsland een belastbaar voordeel. De Duitse bijtelling bedraagt 1% per maand (12% per jaar) over de Duitse cataloguswaarde van de auto. Daarboven komt een vast percentage van 0,03% per kilometer woon-werkverkeer (enkele reis) vermenigvuldigd met de cataloguswaarde. Evenals in Nederland komt een eigen bijdrage of komen vanuit priv&eacute; betaalde kosten voor de auto van de zaak bij een juiste invulling op de bijtelling in mindering. Voorbeeld: De Duitse cataloguswaarde van de auto van de zaak is &euro; 50.000. De enkele reisafstand naar het werk is 20 kilometer. De maandelijkse bijtelling vanwege het priv&eacute; gebruik is dan &euro; 50.000 * 1,6% (1% + (0,03% * 20)) * &euro; 50.000 = &euro; 800 per maand. Uit de praktijk zijn ons meerdere gevallen bekend waarin de grote afstand woning-werk tot gevolg heeft dat de Duitse bijtelling per saldo hoger uitkomt dan de Nederlandse bijtelling van 22% van de Nederlandse catalogusprijs. NB: de tot 2001 in Nederland fiscaal bekende aftrek van beroepskosten bestaat in Duitsland nog steeds. Vanwege de kosten voor woon-werkverkeer kan de werknemer in zijn aangifte inkomstenbelasting een bedrag ad &euro; 0,30 per kilometer in aftrek brengen. Het is in plaats daarvan ook mogelijk dat de werkgever deze in mindering brengt op de bijtelling, ingeval sprake is van een verloning van het priv&eacute;gebruik van de auto van de zaak. Alternatief voor de 0,03% bijtelling De aanvullende 0,03%-bijtelling vanwege woon-werkverkeer is een standaard percentage en gebaseerd op 15 dagen woon-werkverkeer per maand. Per dag bedraagt deze bijtelling 0,002% (15*0,002% bedraagt 0,03%). Als er sprake is van minder dan 15 dagen woon-werkverkeer per maand kan de werknemer een alternatieve bijtelling overwegen. De maandelijkse extra bijtelling bedraagt bij toepassing van dit alternatief 0,002% vermenigvuldigd met het aantal dagen woon-werkverkeer. De keuze moet dan voor een kalenderjaar worden vastgelegd, tussentijds kan niet zomaar tussen de systemen worden gewisseld. De werknemer moet de werkelijke dagen met woon-werkverkeer aan de werkgever doorgeven en deze onderbouwen. Alleen een mededeling van het aantal dagen volstaat niet. Er moet een en ander worden vastgelegd en bewaard. Bij weinig woon-werkverkeer kan de keuze hiervoor een aanzienlijk belastingvoordeel met zich meebrengen. Fahrtenbuch In Duitsland is het net als in Nederland mogelijk een kilometeradministratie (het &lsquo;Fahrtenbuch&rsquo;) bij te houden. Als geen heffing vanwege priv&eacute;gebruik gewenst is mag de gebruiker geen enkele kilometer priv&eacute; met de auto rijden (dus ook niet de 500 kilometer die wij in Nederland kennen). Als een Fahrtenbuch wordt bijgehouden, wordt het werkelijke priv&eacute; gebruik belast. De inhoud van het Fahrtenbuch is vrijwel gelijk aan de Nederlandse kilometeradministratie. De vastlegging kan op papier plaatsvinden maar er zijn ook diverse apps en andere elektronische hulpmiddelen beschikbaar. Ook in Duitsland is de belastingdienst streng en wordt de kilometerstand vanuit het Fahrtenbuch vergeleken met garagenota&rsquo;s, parkeerbonnen, tankbonnen, boetes, de TUV vastlegging etc. Een Fahrtenbuch kan voordeliger zijn, bijvoorbeeld ingeval: er sprake is van weinig priv&eacute; kilometers; er sprake is van een tweedehands gekochte auto of een (inmiddels) oudere auto van de zaak (de bijtelling vindt immers plaats over de cataloguswaarde, de nieuwwaarde); er sprake is van een grote woon-werk afstand; de auto relatief weinig kosten met zich meebrengt. De totale kosten van de auto in een jaar (brandstof, verzekeringen, afschrijving, onderhoud etc.) worden vermenigvuldigd met de verhouding priv&eacute; kilometers / totale kilometers om te komen tot het te belasten priv&eacute; voordeel van de auto van de zaak. Deze berekening is vrijwel identiek als de correctie die wij in Nederland als hoofdregel kennen voor de berekening van de omzetbelastingcorrectie vanwege het priv&eacute;gebruik van de auto van de zaak. Voorbeeld: De totale autokosten zijn in een jaar &euro; 10.000. Het totaal aantal gereden kilometers is 30.000, waarvan er 13.000 priv&eacute;kilometers zijn (inclusief woon-werkkilometers). De bijtelling bedraagt dan 13.000 / 30.000 * &euro; 10.000 = &euro; 4.333 op jaarbasis, waarover Duitse inkomstenbelasting verschuldigd is. Nederlandse aangifte De belastingplichtige woont in Nederland. In de Nederlandse aangifte inkomstenbelasting dient de Nederlandse bijtelling te worden meegenomen (tegen in beginsel 22% bijtelling) over de Nederlandse cataloguswaarde. Omdat het volledige inkomen van de belastingplichtige belastbaar is in Duitsland ontvangt hij een voorkoming van dubbele belastingheffing voor het gehele bijtellingsbedrag. De effectieve belastingheffing in Nederland bedraagt nihil. BPM Als een inwoner van Nederland met een auto met buitenlands kenteken gebruik maakt van de Nederlandse weg, is BPM verschuldigd. Er zijn voor de auto met een Duits kenteken meerdere soorten vrijstellingen voor de Nederlandse BPM. Er is een vrijstelling voor een werknemer en een vrijstelling voor een werkgever. De vrijstellingen dienen te worden aangevraagd v&oacute;&oacute;r aanvang van het gebruik in Nederland. Werknemersvrijstelling Nederland verleent een vrijstelling van BPM voor auto&rsquo;s die zijn geregistreerd in het buitenland en die door een in dat land gevestigde werkgever ter beschikking zijn gesteld aan een als werknemer bij hem in dienst zijnde persoon, waarbij: de auto in Nederland uitsluitend gebruikt wordt door de werknemer of zijn inwonende gezinsleden; de werkgever blijkens een schriftelijke verklaring te kennen heeft gegeven dat de auto hoofdzakelijk (70% of meer) is bestemd voor de werkzaamheden buiten Nederland; de werknemer als gevolg van de arbeidsovereenkomst tussen hem en de werkgever in beginsel geen invloed kan uitoefenen op de beslissing in welk land de auto wordt geregistreerd. Het is van belang dat er sprake is van een buitenlandse werkgever. Bovendien moet het niet mogelijk zijn invloed uit te oefenen op de registratie van de auto. Ook directeuren-grootaandeelhouders kunnen onder voorwaarden in aanmerking komen voor deze vrijstelling. Een beleidsbepalende medewerker komt in bepaalde gevallen juist niet in aanmerking voor de vrijstelling. Dit is afhankelijk van de juridische structuur alsmede de bijbehorende bevoegdheden en de arbeidsovereenkomst. Een juiste invulling kan er voor zorgen dat de vrijstelling kan worden geclaimd. Vrijstelling ondernemer Deze vrijstelling ziet op ondernemers met een eenmanszaak of ondernemers die als natuurlijk persoon deelnemen in een vof of maatschap (of een vergelijkbare buitenlandse ondernemingsvorm) participeren. Dit geldt ook voor een directeur-grootaandeelhouder die alle zeggenschap heeft in zijn GmbH. Zij komen niet in aanmerking voor de werknemersvrijstelling. Hierop is mogelijk de vrijstelling voor ondernemers van toepassing. Nederland verleent een vrijstelling van BPM voor auto&rsquo;s die zijn geregistreerd in het buitenland en die worden gebruikt door Nederlands ingezetenen die elders dan in Nederland hoofd zijn van een eenmanszaak, lid zijn van een maatschap of die bestuurder, vennoot of aandeelhouder zijn van een onderneming en geen gebruik kunnen maken van de eerdergenoemde werknemersvrijstelling. De vrijstelling wordt verleend indien: de auto in Nederland uitsluitend gebruikt wordt door de genoemde persoon of zijn inwonende gezinsleden; uit een kilometerregistratie blijkt dat de auto voor ten minste 50% zakelijk buiten Nederland wordt gebruikt. De afstand woon- werkverkeer wordt hierbij buiten beschouwing gelaten. Door laatstgenoemde voorwaarde is deze vrijstelling minder gunstig dan de werknemersvrijstelling. Het dient te gaan om een auto met Duits kenteken. Hiervoor is een Duitse onderneming (bijvoorbeeld GmbH) noodzakelijk. Als er geen onderneming in Duitsland is, maar er worden wel activiteiten in Duitsland uitgeoefend, dan is het te overwegen om een onderneming in Duitsland op te starten. Naast het eventuele voordeel voor de BPM biedt dit mogelijk ook aanvullende commerci&euml;le en fiscale kansen. Conclusie Hiervoor ben ik ingegaan op de basale situatie van een inwoner van Nederland die een Duitse auto tot zijn beschikking heeft waarmee hij priv&eacute; mag rijden. Dit heeft ingrijpende fiscale gevolgen. Een goed doordachte wijze van terbeschikkingstelling kan veel belasting besparen! Het Duitse fiscale systeem lijkt zeker op het Nederlandse systeem maar is telkens net wat anders vormgegeven.