Wijziging verzekeringspositie gezinsleden van binnen de EU uitgezonden ambtenaren

Auteur: Nick Tax, voorlichter bij Bureau Belgische Zaken (www.svb.nl/bbz) In dit artikel wordt ingegaan op de gewijzigde verzekeringspositie van gezinsleden van binnen de EU uitgezonden ambtenaren. Nederland zendt zijn ambtenaren uit naar EU-lidstaten om daar werkzaamheden te verrichten. Veel van die ambtenaren zijn werkzaam in Brussel. Denk aan ambassades, de EU etc. Er zijn twee categorie&euml;n uitgezonden ambtenaren: het diplomatiek of consulair personeel en overige uitgezonden ambtenaren. Daarnaast is er een aparte regeling voor militairen en hun gezinsleden. Deze is dermate afwijkend dat die hier onbesproken blijft. Vanaf 1 januari 2024 is een wijziging doorgevoerd in de sociale verzekeringssituatie van niet actieve gezinsleden van binnen de EU uitgezonden Nederlandse ambtenaren. De wijziging heeft betrekking op de gezinsleden van de groep uitgezonden ambtenaren. Voor gezinsleden van diplomatiek of consulair personeel verandert er niets. De wijziging in socialezekerheidspositie geldt dus niet voor gezinsleden van diplomatiek en consulair ambtenaren in het buitenland. Deze blijven verplicht verzekerd voor de volksverzekeringen op basis van artikel 2, lid 2 besluit uitbreiding en beperking kring verzekerden volksverzekeringen (tenzij het gezinslid buiten Nederland arbeid verricht en het inkomen uit die arbeid een drempelbedrag bereikt, of tenzij het gezinslid een uitkering geniet op basis van een buitenlandse wettelijke socialezekerheidsregeling). Dit omdat deze gezinsleden vallen onder het &ldquo;Verdrag van Wenen&rdquo; (inzake diplomatiek verkeer en consulaire betrekkingen), dat voorgaat op Verordening (EG) 883/2004. Omdat er relatief veel ambtenaren naar Belgi&euml; worden uitgezonden, zetten we hierbij de gevolgen voor de niet actieve gezinsleden (partner en kinderen) op een rijtje. Tot 1-1-2024 bleven die niet actieve gezinsleden van uitgezonden ambtenaren tijdens de uitzending automatisch verzekerd voor de volksverzekeringen in Nederland. Er waren dus geen zorgen over AOW-opbouw of ziektekostenverzekering. Dit was gebaseerd op artikel 3 lid 3 van het Koninklijk Besluit 746. Daarin stond dat niet actieve gezinsleden van de uitgezonden ambtenaar in Nederland verzekerd blijven voor de volksverzekeringen zolang zij in het buitenland geen werkzaamheden verrichten of een sociale verzekeringsuitkering ontvangen. Actieve gezinsleden zijn sociaal verzekerd in het land waar ze werken en bouwen daar wettelijke pensioenrechten op en zijn daar verzekerd voor ziektekosten. Nederland heeft met ingang van 1-1-2024 de sociale verzekeringspositie in regel gebracht met de Europese Verordening 883-2004. Hierin staat dat niet actieven sociaal verzekerd zijn in het woonland. Het gaat dus om niet werkende partners en de niet werkende kinderen van binnen de EU uitgezonden overheidspersoneel. Niet actieve gezinsleden met een kortlopende Nederlandse sociale verzekeringsuitkering (Ziektewet, Loondoorbetaling bij Ziekte of Werkloosheidswet) blijven gedurende de looptijd van de uitkering nog steeds sociaal verzekerd in Nederland. Voor de ambtenaar zelf verandert er niets. Deze blijft op grond van artikel 11 lid 3 onder b EG-verordening 883-2004 sociaal verzekerd in het land waar de dienst die hem of haar uitzendt, gevestigd is. Een Nederlandse ambtenaar in Belgi&euml;, uitgezonden vanuit Nederland naar Ambassade of EU blijft dus Nederlands sociaal verzekerd. Terug naar de gevolgen voor het niet actieve gezinslid. AOW-opbouw Het niet actieve gezinslid bouwt vanaf 1-1-2024 geen AOW-rechten meer op. Want, men woont niet in Nederland en de verzekeringsgrond van het KB 746 is vervallen. Er kan voor het niet actieve gezinslid een vrijwillige verzekering worden afgesloten bij de SVB. Dat kan binnen een jaar na het einde van de verplichte verzekering. De maximale looptijd van die vrijwillige verzekering is 10 jaar, en omdat het niet actieve gezinslid zelf geen inkomsten heeft, betaalt men in 2024 daarvoor de minimumpremie van &euro; 561,-- per jaar. Is iemand bij aanmelding ouder dan 50 jaar, dan kan de vrijwillige verzekering doorlopen tot de pensioengerechtigde leeftijd. Voorwaarden vrijwillige verzekering AOW Voor de vrijwillige verzekering kijkt de SVB naar de 50 jaar voordat de AOW-leeftijd wordt bereikt. Dit noemt men de 50-jaarsperiode. Vrijwillige verzekering voor de AOW is mogelijk als er in de 50-jaarsperiode sprake is van: Het buiten Nederland gaan wonen of werken; een aanvraag binnen 1 jaar na verhuizing uit Nederland of gaan werken in het buitenland; nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt. Let op verschil samenwonend en gehuwd of samenlevingscontract. Verschil is vrijwillige verzekering o.g.v. EG-verordening of o.g.v. nationale wetgeving (max 10 jaar). Kinderen Kinderen die op de datum van vertrek uit Nederland 17 jaar of ouder zijn, kunnen zelf een vrijwillige verzekering aanvragen. Voor kinderen die op de datum van vertrek 15 of 16 jaar zijn, geldt een aparte regeling. Neem daarvoor contact op met de SVB, afdeling Vrijwillige Verzekeringen. Voor kinderen die op de datum van vertrek jonger zijn dan 17 jaar is een vrijwillige verzekering niet mogelijk. Wordt het kind buiten Nederland 17 jaar, dan kan het AOW inkopen vanaf de 17e verjaardag tot de dag dat die in Nederland komt wonen of werken. De vrijwillige verzekering moet binnen 10 jaar na het wonen of werken in Nederland worden aangevraagd. Ziektekosten De uitgezonden ambtenaar blijft in Nederland sociaal verzekerd, en behoudt dus zijn ziektekostenverzekering. Om gebruik te kunnen maken van Belgische zorg verstrekt de Nederlandse ziektekostenverzekeraar op verzoek een zgn. S1-formulier. Hiermee meldt men zich bij een Belgisch ziekenfonds. De niet actieve gezinsleden zijn niet meer verzekerd in Nederland, maar kunnen met de ambtenaar meeverzekerd worden. Het Belgische ziekenfonds beslist welke gezinsleden er &ldquo;ten laste van Nederland&rdquo; als verdragsgerechtigde kan worden aangemerkt. Als een gezinslid (partner en/of kind) als verdragsgerechtigde wordt aangemerkt, meldt het Belgische ziekenfonds dit aan de Nederlandse uitvoeringsorganisatie CAK (Centraal Administratie Kantoor). Het CAK registreert het gezinslid als verdragsgerechtigde. Van die registratie krijgt men altijd bericht. Na registratie heeft het meeverzekerde gezinslid recht op medische zorg in woonland Belgi&euml; en in Nederland. Kosten Omdat er geen sprake meer is van een verzekering in Nederland wordt voor verdragsgerechtigde gezinsleden boven de 18 jaar een bijdrage gevraagd. De verdragsbijdrage is een vaste (nominale) bijdrage voor de Zorgverzekeringswet. De bijdrage wordt betaald voor de gezinsleden van 18 jaar en ouder die in Belgi&euml; wonen zonder eigen inkomen. Zij hebben recht op medische zorg in hun woonland op kosten van Nederland. In Belgi&euml; is geen premie verschuldigd, alleen lidgeld aan het ziekenfonds (tenzij aanmelding is gebeurd bij de Hulpkas van het Riziv). Men betaalt een verdragsbijdrage aan Nederland. Het CAK int deze verdragsbijdrage, die soms ook wel Zvw-bijdrage of buitenlandbijdrage wordt genoemd. De bijdrage is voor dit jaar vastgesteld op &euro; 85,73 per maand per verdragsgerechtigde van 18 jaar of ouder. Kinderen onder de 18 zijn gratis meeverzekerd. Ook niet actieve gezinsleden met een kortlopende Nederlandse sociale verzekeringsuitkering (Ziektewet, Loondoorbetaling bij Ziekte of Werkloosheidswet) blijven gedurende de looptijd van de uitkering sociaal verzekerd in Nederland. Werkzaamheden gezinslid Gaat een gezinslid van een uitgezonden ambtenaar zelf werken, dan wordt die op eigen titel sociaal verzekerd in het land waar die zijn of haar werkzaamheden verricht. Wordt er in Belgi&euml; of in Duitsland gewerkt? Dan geldt deze nationale sociale zekerheidswetgeving. Neem voor meer informatie contact op met het Bureau voor Belgische of het Bureau voor Duitse Zaken. Let ook op als het kind gaat werken in Belgi&euml;. Als het kind een contract als jobstudent aanvaardt, bouwt die in Belgi&euml; geen pensioenrechten op, en is op grond van die werkzaamheden niet verzekerd voor ziektekosten. Neem voor deze situaties contact op met Bureau voor Belgische Zaken. Let ook op als in Duitsland een mini-job wordt aanvaard. Bij een mini-job heeft men geen verplichte ziektekostenverzekering. Neem voor deze situaties contact op met het Bureau voor Duitse Zaken.