Auteur: Ger Essers, hij adviseerde grenswerkers Nederland-België-Duitsland en was secretaris van Stichting Geen Grens en o.a. lid van het EU Raadgevend Comité voor migrerende werknemers en de Nederlandse Commissies Grensarbeiders I en II

De Nederlandse SER vindt het Nederlandse verlofstelsel te complex en onoverzichtelijk(1). Dat geldt wellicht ook voor onze buurlanden. Grenswerkers worden geconfronteerd met de ingewikkelde coördinatie van deze complexe en onoverzichtelijke ouderschapsuitkeringen. In dit artikel wordt aandacht besteed aan de EU-richtlijnen, de kwalificatie van ouderschapsuitkeringen en de coördinatie van de Duitse, Nederlandse en Belgische ouderschapsuitkeringen. Er worden ook enkele praktijkgevallen beschreven. Daarin wordt ook de coördinatie van de gezinsbijslagen beschreven. Het is voor grensgezinnen vaak puzzelen om tot juiste combinatie te komen. Dit hoeft evenwel niet nadelig te zijn.

Auteur: Ger Essers, Voorzitter stichting geen grens

Vanaf 1 januari tot 1 juli 2024 is België dé voorzitter van de Europese Raad. Nederland heeft twee buurlanden, te weten Duitsland en België, die de Europese Unie een warm hart toe dragen. Het Europees parlement én de Europese Commissie zetelen in Brussel. De Vlaamse en Belgische ministeries liggen een steenworp van de Europese Commissie.

Auteur: Ger Essers, de auteur adviseerde grenswerkers Nederland-België-Duitsland en was secretaris van Stichting Geen Grens en o.a. lid van het EU Raadgevend Comité voor migrerende werknemers en de Nederlandse Commissies Grensarbeiders I en II

Burgers die over de grens gaan wonen, werken, studeren of ondernemen, merken al snel dat verschillen in de sociale en fiscale stelsels van Nederland en de beide buurlanden groot zijn. Veranderingen in de nationale wet- en regelgeving vinden meestal plaats zonder voorafgaande grenseffectrapportage. Ook is er steeds meer sprake van atypische gezins- en arbeidssituaties. Er ontstaan steeds nieuwe gaten en hiaten. Omdat de meeste burgers de regelgeving niet kennen, zijn ze regelmatig in het verkeerde land sociaal verzekerd en/of dragen ze in het verkeerde land loonbelasting af. Naast de onbekendheid met de regels, vormen administratieve lastendruk, grensoverschrijdende bureaucratie en het verschil in taal en bestuurscultuur een probleem. In deze bijdrage wordt ingegaan op de uitvoering van de grensoverschrijdende fiscaliteit en sociale zekerheid in Nederland. Na beschrijving van de feitelijke situatie, doet de auteur een aantal aanbevelingen om de uitvoering van de sociale zekerheid en fiscaliteit cliëntvriendelijker, doelmatiger en efficiënter te maken. Ook doet hij drie aanbevelingen ter vereenvoudiging van de wet- en regelgeving.

Auteur: Ger Essers, secretaris van de Stichting Geen Grens

Sedert Vlaanderen eigen bevoegdheden heeft op het terrein van de sociale bescherming, doen zich (taal)grensproblemen voor. De invoering van de Vlaamse zorgverzekering, de Vlaamse jobkorting en de Vlaamse opleidingscheques leidde tot EU-rechtelijke perikelen(1). Daarentegen verliep de opsplitsing van het Belgische kinderbijslagstelsel in vier verschillende gezinsbijslagregelgevingen bijna pijnloos. In dit artikel worden de grensregionale problemen beschreven, die zich voordoen als gevolg van de recente invoering van de Vlaamse jobbonus.

Auteur: Ger Essers, Secretaris van de Stichting Geen Grens

In dit artikel wordt een aantal regelingen uit het Vlaamse stelsel van gezinsbijslagen, zoals vastgelegd o.a. in het ’Decreet tot regeling van de toelagen in het kader van het gezinsbeleid uit 2018’ onderworpen aan een grenseffectrapportage. Het betreft elf regelingen, waarvan men zich moet afvragen of deze allemaal Europeesrechtelijke exporteerbare gezinsbijslagen en/of sociale voordelen zijn.

Auteur: Ger Essers, Secretaris van de Stichting Geen Grens 

Bij totstandkoming van nieuwe wet- en regeling, zeer zeker als die tot stand komt in crisissituaties zoals ten tijde van COVID-19, of de energieprijsexplosie, wordt er door de overheden niet gedacht aan een grenseffectrapportage. Logischerwijs wordt er eerst en vooral gedacht aan de sociale positie van eigen inwoners. In dit artikel wordt ingegaan op de introductie van de Nederlandse energietoeslag voor internationale studenten en van de Duitse energietoeslag voor werknemers, gepensioneerden en studenten voor inwoners en niet-inwoners.

Auteur: Ger Essers, Secretaris van de Stichting Geen Grens

Op het ogenblik wordt de Wet studiefinanciering 2000, in verband met de herinvoering van de basisbeurs in het hoger onderwijs, gewijzigd. Naast deze beleidsdiscussie woedt er een stevige politieke discussie over de grote instroom van internationale studenten in het Nederlandse hoger onderwijs(1). Het gaat bij studiefinanciering om een principiële kwestie, te weten: welke lidstaat is verantwoordelijk voor de studiefinanciering wanneer een EU-student in Nederland komt studeren? Is dit lidstaat van herkomst of Nederland? En wat te doen met hybride gevallen als ’de werkende studenten’? Interessant is de vraag of er positieve rechtsconflicten ontstaan, te weten: kan een student gelijktijdig uit twee lidstaten studiefinanciering ontvangen? Naast de studiefinanciering is ook de sociale bescherming van belang. Wie is verantwoordelijk voor de bekostiging van de ziektekosten, kinderbijslag enz. wanneer de EU-student in een andere lidstaat studeert en wel of niet werkt? In dit artikel wordt geen aandacht besteed aan de ’meeneembare Nederlandse studiefinanciering’(2). Dit is het geval wanneer een Nederlandse student naar München vertrekt om aldaar elektrotechniek te studeren.

Over Vlaamse boekhouders, Hollandse kooplui en grenslanders

1. Inleiding

2. Vrij verkeer van personen: asymmetrisch

3. Nederlands-Vlaamse damesakkoorden en Limburgse herenakkoorden

4. Nederlands-Vlaamse onderwijsinstellingen: steeds minder succesvol

5. Vrij verkeer van personen in het onderwijs: moeilijk te meten

6. Mobiliteit leerlingen, studenten, volwassenen en leraren

6.1   Mobiliteit van leerlingen

6.2   Mobiliteit van studenten

6.3   Mobiliteit van volwassenen

6.4   Mobiliteit van leraren

7. Wederzijdse erkenning van Vlaamse en Nederlandse diploma’s

7.1      Algemene wederzijdse erkenning van diploma’s: succesvol

7.2      Wederzijdse erkenning lerarendiploma’s: nauwelijks problemen

8. Stimulansen, belemmeringen, valkuilen onderwijsmobiliteit

8.1    Grensoverschrijdend interregionaal vervoer: boemelen

8.2   Belastingverdrag Nederland-België: anomalie voor leraren

8.3    Gelijktijdig en volgtijdig over de grens werken: complex voor iedereen

8.4    Verschil in arbeidsvoorwaarden Nederland-Vlaanderen: (on)vergelijkbaar?

8.5   Werkende studenten: spookrijders

8.6   Scholingsbudgetten en opleidingscheques over de grens: onbenutte kansen mogelijkheden

8.7   Arbeidsmarktinformatie voor leraren: rode loper?

8.8   Leerplicht Nederland-Vlaanderen: geen belemmering

8.9   Beeldvorming over het onderwijs bij de buren: groener gras?

8.10 Kinderopvang en kleuteronderwijs over de grens: goedkoper in Vlaanderen

8.11 Leerlingen-, volwassenen- en studentenmobiliteit: rode loper vanuit Vlaanderen

8.12 Studentenmobiliteit: goed(koper) in Vlaanderen

9. Onderwijskosten ouders en studenten

10. Onderlinge verrekening van onderwijskosten

11. Epiloog

Caleidoscoop: onderwijsmobiliteit Nederland-Vlaanderen

Over Vlaamse boekhouders, Hollandse kooplui en grenslanders

Door Ger Essers

De Nederlandse liberale politicus Johan Rudolf Thorbecke werd in 1825 als buitengewoon hoogleraar in de Europese geschiedenis, internationale betrekkingen en statistiek aan de Universiteit Gent benoemd. Als gevolg van de Belgische revolutie in 1830 moest hij de stad verlaten. De huidige socialistische Belgische minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken Frank Vandenbroucke werd in 2015 benoemd tot hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. De voormalige sociaalliberale Nederlandse minister van onderwijs en cultuur Ingrid van Engelshoven volgde van 1978 tot 1984 secundair onderwijs aan het Heilig Grafinstituut Turnhout (België). Thorbecke moest België verlaten, omdat er een staatsgrens getrokken werd tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Frank Vandenbroucke was korte tijd grensarbeider in Nederland. Ingrid van Engelshoven is een atypische arbeidsmigrant. Dit zijn slechts drie voorbeelden van prominente politici, die over de grens doceerden of studeerden.

Er wordt al eens beweerd dat ’geen twee landen ter wereld met een gedeelde grens én taal verschillen zo veel als Vlaanderen en Nederland’. De verschillen tussen de beide onderwijsstelsels zijn eveneens groot. Over de verschillen en overeenkomsten tussen Nederland en Vlaanderen gaat dit artikel niet. Het gaat in dit artikel over leerlingen, studenten en leraren, die over de grens onderwijs volgen en/of onderwijs geven. Dit artikel kan gezien worden als een vervolg en uitbreiding op de in 1998 verschenen studie ’Is het gras aan de overkant altijd groener?’ en het in 2016 gedane onderzoek ’De kracht van België’. Naast de leerlingenmobiliteit, onderzocht in deze studies, wordt er in dit artikel ook aandacht besteed aan de studenten-, volwassenen- en lerarenmobilteit. Na een korte beschrijving van de ‘gemeenschappelijke’ Nederland-Vlaamse onderwijsinstellingen, wordt de mobiliteit van leerlingen, studenten en leraren in kwantitatieve zin beschreven. Daarna wordt er aandacht besteed aan de wederzijdse erkenning van diploma’s, de stimulansen, belemmeringen en de valkuilen, die een rol spelen bij de onderwijsmobiliteit.

Auteur: Ger Essers, verbonden aan de Stichting Geen Grens (www.geengrens.eu)

Tijdens het parlementair onderzoek naar de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen verzuchtte voorzitter Chris van Dam ’het lijkt wel op wereldkampioenschap bestuurlijk onvermogen’. Het is de vraag of bij de totstandkoming én de uitvoering van de Europese en de nationale wet- en regelgeving voor grenswerkers ook geen sprake is van bestuurlijk onvermogen. Is een grenswerker die te maken heeft met de wetgeving en bureaucratie van twee landen, niet even kwetsbaar als de alleenstaande met een laag en flexibel inkomen, die Nederlandse toeslagen aanvraagt? In dit artikel wordt de actuele stand inzake de wijzigingen van Verordening (EG) nr. 883/2004 en de belastingverdragen met Duitsland en België beschreven. Verder worden de beleidsopvattingen van politici en het wel en wee van grenswerkers beschreven. Ter illustratie wordt de problematiek van de verkeerd of niet-verzekerde grenswerkers en de problematiek van de grenswerkers met een WIA-hiaat beschreven. Tot slot wordt aangegeven hoe de problemen opgelost zouden kunnen worden: niet door aan te passen, doch door af te wijken(1).

Auteur: Ger Essers, bestuurslid van www.geengrens.eu. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel.

Europa is van de harde werkers over de grens(1). In dit artikel volgt een beschrijving van wat 60 jaar na inwerkingtreding van de eerste coördinatieverordening sociale zekerheid de stand van zaken is. Een verhaal over gewone mensen met AOW- en WW-gaten, over het gebrek aan samenhang tussen belastingverdragen en EU-verordeningen, over bureaucratie en sociale onzekerheid. Wat zijn de structurele problemen en welke oplossingen zijn eventueel mogelijk? Dit artikel eindigt met een indringende epiloog: ’van euroforie naar eurofobie’.